references
1 44 W P Ł Y W
OTOCZENIA NA ROZWÓJ INDYWIDUALNY I SPOŁECZNY
hybrydowej współkształtowanej przez systemy biologiczne i społeczne przyjmując „przede wszystkim […] formę dóbr”3. Konflikty te rodzą wiele zasadniczych pytań dotyczących między innymi dóbr publicznych czy sprawiedliwości społecznej w dostępie do kurczących się zasobów naturalnych, w tym różnych form krajobrazu4. Ta perspektywa, otwierająca krytykę jedynie dyskursywnego lub symbolicznego rozumienia pojęcia krajobrazu, jest z mojej perspektywy szczególnie wartościowa. Dla Kennetha Olwiga reprezentacja krajobrazu nie jest wyłącznie sposobem artystycznego przedstawienia, ale także reprezentacją polityczną i prawa zwyczajowego, etyki i konfliktu społeczno-środowiskowego. Krajobraz jest jednocześnie krajobrazem kontekstualnym i materialnym: „Krajobraz nie musi być rozumiany albo jedynie jako terytorium, albo jako sceneria; może być również postrzegany jako splot społeczności, sprawiedliwości i prawomocności, charakter środowiska, spornego terytorium”5.
Odmalowując krajobraz miasta neoliberalnego
Współczesne miasto stanowi szczególnie wdzięczny obszar badań nad neoliberalizmem6, pozwalając dostrzec, jak osadza się on w konkretnej rzeczywistości i jak na nią wpływa. Mówiąc wprost, współczesne miasta zastępują państwa w procesie konstruowania tożsamości społecznych. Tak zwany „realnie istniejący neoliberalizm” jest nawet nie tyle pojmowany w kategoriach ideologii, co raczej defi niowany
Heynen N., Kaika M. i Swyngedouw E., (2006). Urban political ecology: politicizing the production of urban natures, [w:] tenże (red.) In the Nature of Cities. Urban Political Ecology and the Politcs of Urban Metabolism, Routledge, s. 5. 4 Eder K., (1996). The Institutionalisation of Environmentalism: Ecological Discourse and the Second Transformation of the Public Sphere. [w:] Lash S., Szerszynski B. i Wynne B. (red.), Risk, Environment and Modernity. Towards a New Ecology, Sage Publications, s. 203–223. 5 Olwig K. R., (1996). Recovering the Substantive Nature of Landscape, „Annals of the Association of American Geographers”, nr 86, s. 630–631, tłum. autor. 6 Neoliberalizm jest dominującą ideologią późnej nowoczesności, obecną w różnych sferach i przestrzeniach ludzkiego życia, w tym także w przestrzeni miejskiej. Dereguluje on kontrolę państwową nad sferami przemysłu, organizacji pracy, dostarczania usług, traktowanych dotąd jako publiczne. Pozostaje jednocześnie projektem niezwykle trudnym do zdefi niowania zarówno pod względem założeń, jak i form oraz konsekwencji społecznych i przestrzennych.
3
