references
1 50 W P Ł Y W
OTOCZENIA NA ROZWÓJ INDYWIDUALNY I SPOŁECZNY
polskich miast coraz trudniej wskazać wyraźne „miejsca trzecie” może stanowić dowód postępującej ich fragmentaryzacji oraz słabnących relacji społecznych i utrzymywania się socjologicznej próżni. Coraz trudniej znaleźć przyjazne, dostępne wygodne i niedrogie miejsca, w pobliżu domu, w których można spotykać się ze starymi znajomymi albo nawiązywać nowe relacje13.
W poszukiwaniu ładu estetycznego
Dwa, opisane powyżej szerokie zjawiska, to znaczy suburbanizacja oraz tematyzacja polskich miast, wpisują się w szerszy problem, który – w moim przekonaniu – wiąże się z potrzebą dostępu do estetycznie zagospodarowanego krajobrazu. Analizując przestrzeń polskich miast, można powiedzieć, że popularność takich rozwiązań jak rewitalizacja obszarów czy budowa osiedli grodzonych wynikają, przynajmniej częściowo, z faktu udostępniania, czy też reglamentowania dostępu do estetycznie skomponowanej przestrzeni – krajobrazu. Jak udało mi się stwierdzić, temat osiedli typu gated communities pojawił się w polskiej prasie m.in. w kontekście sympozjum z maja 2006 roku, podczas którego zaprezentowano Warszawę jako „stolicę Trzeciego Świata”. Osiedla grodzone, obok chaotycznej zabudowy, kontrastów biedy i bogactwa oraz zwykłego brudu, reprezentują to, co charakterystyczne dla metropolii Trzeciego Świata. Sądzę jednak, że należy spojrzeć na osiedla typu grodzonego nie tylko jako na jedną z przyczyn takiego wizerunku miast, ale również (a może przede wszystkim) jako na skutek bałaganu przestrzennego. W sytuacji chaosu i towarzyszącego mu często lęku uporządkowane terytorium staje się cennym i poszukiwanym zasobem. Duże, spektakularne realizacje, takie jak „Miasteczko Wilanów” czy „Marina Mokotów”, komentowane jako „budowa miasta w mieście”, pokazują, jak ważny jest harmonijnie skonstruowany krajobraz urbanistyczny dla zapewniania poczucia bezpieczeństwa mieszkańca współczesnego miasta. Stąd, zamiast koncentrować się na lęku przed mniej lub bardziej
Zob. Oldenburg R., (1991). The great good place: Cafes, coffee shops, bookstores, bars, hair salons, and other hangouts at the heart of a community. Marlowe.
13
