references
Z N A C Z E N I E I K S Z TA ŁT O W A N I E Ś R O D O W I S K A K U LT U R O W O - P R Z Y R O D N I C Z E G O
1 57
architekturze, niepowtarzalnemu pięknu ogrodów, pomników czy założeń urbanistycznych. Warszawa będzie się dobrze kojarzyć z obrazem Krakowskiego Przedmieścia i negatywnie z „blokowiskiem” na Piaskach. Nie zawsze potrafi my uzgodnić nasze oceny, istnieje również negatywna tradycja przestrzeni, zwłaszcza w odniesieniu do miast. Szacki5 zwraca uwagę na „opory, na jakie napotyka zarówno rugowanie ze świadomości społecznej pewnych tradycji, jak i kreowanie nowych. W tym obszarze wiedza historyków i socjologów jest bogata, ale poglądy zróżnicowane. Studiując prace Halla6 i Clarka7 wyróżnimy szereg czynników i cech, które decydują o tożsamości miasta i jakości jego przestrzeni. Panuje jednak zgoda, że do podstawowych należą wartości krajobrazu kulturowo-przyrodniczego, w tym zwłaszcza: dorobek kulturowy miasta i jego najtrwalsze świadectwa – zabytkowe dzielnice, architektura, pomniki czy parki8; jakość urbanistyki miasta i piękno krajobrazów naturalnych, atrakcyjność nowej architektury i zespołów urbanistycznych, logika i harmonia przestrzeni; dobre warunki życia w mieście – jego klimat, funkcjonalność, bezpieczeństwo i standardy sanitarne. Dorobek i potencjał kulturowy są również wielkim kapitałem ekonomicznym. Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2020 podkreśla znaczenie kultury dla rozwoju i dla jakości kapitału społecznego9, a według
5 Szacki J., (2007). Trzy Pojęcia Tradycji, [w:] „Przegląd Filozoficzno-Literacki”, nr 3-4/2007, s. 243–264. 6 Hall P., (1998). Cities in Civilization, Weidenfeld&Nicolson, London. 7 Clark P., (2009). European Cities and Towns 400-2000, Oxford University Press, Oxford. 8 Historia parków publicznych rozpoczęła się dopiero w XVII wieku. W miastach niemieckich i francuskich zaczęto tworzyć parki i bulwary dostępne dla publiczności (Tiergarten w Berlinie, 1649), które już w następnym wieku stały się nieodłącznym elementem każdego większego założenia miejskiego. Po Wielkiej Rewolucji Francuskiej ogrody, będące dotąd własnością kościoła i arystokracji, udostępniano publiczności i zamieniano na przestrzeń publiczną. W Polsce najstarszym parkiem miejskim jest Park Miejski w Kaliszu założony w 1798 roku, a już w 1729 roku udostępniono warszawiakom Ogród Saski. 9 Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2020. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa. Przyjęta uchwałą nr 61 Rady Ministrów z dnia 26 marca 2013 r.
