references
Z N A C Z E N I E I K S Z TA ŁT O W A N I E Ś R O D O W I S K A K U LT U R O W O - P R Z Y R O D N I C Z E G O
1 65
przestrzennej, koszty „rozlewania się” miast nie są znane. Z wyrywkowych badań wiemy jednak, że ponosimy ogromne straty społeczne i ekonomiczne25. Narastają patologie społeczne, alienacje i konflikty wynikające z segregacji społecznej, braku wartościowych przestrzeni publicznych, przyjaznych mieszkańcom terenów zielonych, dogodnego dostępu do dobrej jakości usług publicznych, degradacji śródmieść i spuścizny PRL-u, osiedli mieszkaniowych o niskim standardzie. Szczególnie ostrą krytykę stanu polskiej przestrzeni zawiera dokument rządowy: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 203026: „Obserwujemy, na poziomie kraju – częste niedostosowanie sposobów użytkowania i zagospodarowania do wartości przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych oraz wynikającą z tego postępującą fragmentację systemów przyrodniczych i degradację krajobrazów kulturowych, Na poziomie regionalnym i subregionalnym – niszczącą wobec wartości przestrzeni, rozrzutną ekonomicznie i społecznie suburbanizację, zwłaszcza rozpraszanie zabudowy wiejskiej i brak koordynacji zabudowy terenów wzdłuż głównych dróg. Na poziomie lokalnym – niską jakość przestrzeni publicznej, chaos w formach zabudowy i architekturze zespołów urbanistycznych, ich niekompletność i presję na tereny otwarte, destrukcję systemów ekologicznych miast, braki w wyposażeniu terenów urbanizowanych i terenów wiejskich w infrastrukturę techniczną i społeczną, nie nadążającą za rozwojem zabudowy mieszkaniowej.” Do tego stanu „głównie” przyczyniają się „władze publiczne, zwłaszcza władze centralne27”, które są odpowiedzialne za brak publicznej, skutecznej kontroli użytkowania i zagospodarowania terenów, brak ustawowo zdefiniowanej polityki przestrzennej i urbanizacyjnej państwa (gmin, regionów i kraju), za dezintegrację systemu planowania.
Zespół Kowalewski A., Mordasewicz J., Osiatyński J., Regulski J., Stępień J., Śleszyński P., (2014). Raport o ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce, [w:] „Samorząd Terytorialny” 4/2014. 26 Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, (2011). Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, dokument przyjęty Uchwałą Rady Ministrów w dniu 13 grudnia 2011 roku, s.166–167. 27 Kowalewski A., (2009). Polityka miejska. Rządy „niewidzialnej ręki” rynku czy zadanie władzy publicznej? [w:] Nowa urbanistyka-nowa jakość życia, (red.) Cichy-Pazder E. i Markowski T., wyd. Urbanista Warszawa.
25
