references
1 74 W P Ł Y W
OTOCZENIA NA ROZWÓJ INDYWIDUALNY I SPOŁECZNY
powiedzieć, że lokalność przestała być „samowystarczalna”, nie tylko w sensie ekonomicznym, ale także symbolicznym. Interpretacji własnej lokalnej przestrzeni i znajdujących się w niej obiektów dokonuje się za pomocą środków symbolicznych (w tym między innymi kategorii ogólnych oraz miar i kryteriów porównań) wykraczających coraz bardziej poza lokalność. Funkcjonowanie w ponadlokalnym układzie związane jest ze zwiększoną ruchliwością – zarówno ruchliwością fizyczną, w tym zwłaszcza migracjami, jak i ruchliwością symboliczną, polegająca na możliwości przyswajania sobie (głównie dzięki rozmaitym środkom masowego przekazu) kulturowych treści i wzorów z odległych źródeł. Oba te typy ruchliwości powiększają także możliwości dokonywania interpretacji, porównań i ocen, swoistego „przeliczania perspektyw”, w tym także porównań swojego własnego układu lokalnego z innymi cudzymi układami lokalnymi, a także z szerszymi całościami. Porównania te zresztą, jak dobrze wiadomo, dokonują się na różne sposoby. Niekiedy jest to porównanie wynikające z własnego ugruntowanego doświadczenia dwóch czy więcej różnych miejsc, czasami jednak znany sobie dobrze układ własny porównuje się z przypadkowymi i krótkotrwałymi obserwacjami miejsc innych albo nawet jedynie z uproszczonymi informacjami podręcznikowymi czy „przewodnikowymi” na ich temat, stereotypami czy ich medialnymi przedstawieniami będącymi często – jak to mówi Jean Baudrillard – „kopiami bez oryginałów”. Niezależnie jednak od natury i rzetelności owych porównań przy interpretacji lokalności w coraz większym stopniu trzeba po pierwsze odwoływać się do ponadlokalnego uniwersum symbolicznego, a po drugie uwzględniać także rozmaite, konkurencyjne interpretacje, tworzone nie tylko przez zasiedziałych tubylców, ale i przez tymczasowych przybyszy – przyjezdnych i przejezdnych – oraz tych, którzy dane miejsce opuścili bądź ich potomków. Elementy zarysowanego powyżej rozumowania zastosować chciałbym do jednego specyficznego problemu, a mianowicie sposobu interpretowania ważnych symbolicznie obiektów znajdujących się w przestrzeni lokalnej i wyznaczających lokalną tożsamość jej mieszkańców w sytuacji zmiany granic etniczno-kulturowych oraz politycznych. Ta właśnie sytuacja zdaje się najlepiej pokazywać zależność interpretacji
