references
18
WPROWADZENIE
zrównoważonego rozwoju, wzbogacając rozumienie Konwencji z 1972 roku poprzez zapisy Konwencji z 2005 roku. Uznano tym samym jednocześnie zasadę wykorzystania dziedzictwa przeszłości dla celów współczesnego rozwoju, którego częścią są nie tylko materialne dobra kultury, ale także pamięć oraz istniejące i stale rozwijane formy relacji społecznych. W tak zarysowanym ujęciu krajobraz, od roku 1992 jedna z odrębnych kategorii dóbr kultury na Liście światowego dziedzictwa22, został nasycony tożsamością historyczną oraz relacjami emocjonalnymi wewnątrz lokalnej społeczności, świadomej związku z własną przestrzenią – krajobrazem. Powinna ona zapewniać komfort społeczno-psychiczny, dawać poczucie bezpieczeństwa i przynależności do miejsca, wzmacniając gotowość do uczestnictwa w grupie i aktywności na rzecz rozwoju danej społeczności. Tak pojęty krajobraz staje się naturalną przestrzenią wzrostu kapitału społecznego, uzależnionego od siły relacji międzyludzkich oraz zdolności ich uaktywnienia, który wg Pierre’a Bourdieu23 i Jamesa S.Colemana24 wyzwala większą aktywność prowadzącą do współpracy i angażowania się w procesy demokratyczne. Rozwój ekonomiczny podlegający zasadom zrównoważonego rozwoju opiera się na najistotniejszym kapitale, jakim są ludzie, ich kreatywności, postawach, wrażliwości na wartości, umiejętności współpracy, a także zdolnościach produkcyjnych, stanowiących potencjał rozwoju. Właściwości te są uzależnione w dużym stopniu od środowiska kulturowo-przyrodniczego, kształtującego poczucie tożsamości i więzi społecznych. W związku z pracami nad nową
22 Wyróżniono wtedy trzy rodzaje krajobrazów: krajobrazy zaprojektowane przez człowieka, krajobrazy przekształcające się w sposób organiczny i tzw. krajobrazy skojarzeniowe (ang: asssociative landscapes), oceniane z punktu widzenia oddziaływania religijnego, artystycznego lub kulturowego wynikającego ze związku z przyrodą. Cechy krajobrazu mają także niektóre dobra mieszane, będące „dziełem człowieka i przyrody”. 23 Bourdieu P., 2002, The Forms of Capital [w:] N. Woosley Biggart, Readings in Economic Sociology, Blackwell Publishers, Oxford – Malden, Mass za Robert Geisler, Małgorzata Suchacka, Marek S. Szczepański, Dylematy rozwoju starych regionów przemysłowych… [w:] kwartalnik „Kultura współczesna”, nr 1(47)2007. 24 Coleman J. S., 1988, Social Creation in the Creation of Human Capital, „American Journal of Sociology” t. 94, s. 95–120, za Robert Geisler i in., op. cit.
