references
1 80 W P Ł Y W
OTOCZENIA NA ROZWÓJ INDYWIDUALNY I SPOŁECZNY
historię, swoje poszczególne nawarstwienia i fizyczne, i interpretacyjne. W większości przypadków dominuje tu współczesne odniesienie się do przeszłości, do zastanej przestrzeni i tradycji lokalnej, poddawanej ustawicznej reinterpretacji. W przypadkach radykalnej zmiany mieszkańców danych obszarów, zwłaszcza obszarów bardzo zniszczonych, nowi przybysze muszą jednak w istocie wytworzyć na nowo symboliczny sens przestrzeni lokalnej i swoją lokalną tożsamość, wykorzystując pewne elementy zastane, ale umieszczając je w zupełnie nowym kontekście – czysto fizycznym i symbolicznym. Bardzo dobrze opisuje to Wojciech Łukowski8 w odniesieniu do mieszkańców Mazur, trafnie nazywając ten proces „społecznym tworzeniem ojczyzn”.
Lokalne interpretacje dziedzictwa stworzonego przez poprzedników
Mieszkańcy danej społeczności lokalnej nie interpretują obiektów znajdujących się w lokalnej przestrzeni jedynie w kategoriach lokalnych. Przynajmniej od momentu powstania świadomości etnicznej oraz państw narodowych, a jeszcze silniej w dzisiejszej dobie globalizacji, mieszkańcy danego miejsca otaczające ich obiekty odnoszą do innych miejsc i porównują z nimi, zauważają różnice i podobieństwa, wpisują w większe całości9. Interpretacje przestrzeni lokalnej są w pewnej mierze właśnie ściśle lokalne, niepowtarzalne, charakteryzujące to a nie inne miejsce, z drugiej jednak strony wiążą się z szerszym ponadlokalnym kontekstem. Pojawiają się tu jednak dość zróżnicowane sytuacje. Przypadek stosunkowo najprostszy występuje wtedy, kiedy dane miejsce znajdowało się od dłuższego czasu w obrębie terytorium zamieszkałym przez przedstawicieli jednej kultury etnicznej i w granicach politycznych jednego państwa narodowego. Wtedy można powiedzieć, że ojczyzny prywatne olbrzymiej większości mieszkańców danego miejsca i miejsc sąsiednich mieszczą się w zakresie ich wspólnej ojczyzny ideologicznej i międzynarodowych granic państwa. Istnieje wtedy zarówno
Łukowski W., (2002). Społeczne tworzenie ojczyzn. Studium tożsamości mieszkańców Mazur, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar. 9 Por. Szczepański M., op.cit., s. 131.
8
