references
M I AS TA O G R O DY I P R Z E S T R Z E Ń Z R Ó W N O WA Ż O N E G O R O Z W O J U . . .
1 99
Pierwsze miasto ogród Letchworth powstało z udziałem Howarda w 1903 roku. Już na początku lat dwudziestych Howard przeniósł się do drugiego z kolei realizowanego na północ od Londynu miasta ogrodu w Welwyn, gdzie zmarł w 1929 roku. Pomimo tego nie Welwyn, nie kolejne miasta-satelity budowane po 1946 roku, lecz właśnie pierwsze pionierskie przedsięwzięcie w Letchworth do dzisiaj pozostaje najbardziej konsekwentnie i nieprzerwanie, najlepiej i najdłużej realizowanym eksperymentem w dziedzinie projektowania zrównoważonego12.
Ochrona krajobrazu kulturowego w kontekście genezy i historii projektu budowy społeczeństwa i gospodarki zrównoważonego rozwoju. Przykład Letchworth
Spoglądając w przeszłość, obarczeni obecnym bagażem doświadczeń, mamy prawo twierdzić, że głównym zamierzeniem Howarda było utworzenie strefy chronionego krajobrazu miejskiego (Ryc. 5). Dlatego narzucił swojemu miastu nieprzekraczalny kordon graniczny i demograficzny limit wzrostu (32 tysiące mieszkańców). Pas ziem uprawnych (country belt), który otaczał teren zabudowany w pierwszym mieście ogrodzie w Letchworth, był wprawdzie dużo mniejszy od zakładanego w teorii, ale i tak stanowi dzisiaj prawie połowę całego obszaru komunalnego. A ponieważ w stulecie swego założenia pierwsze miasto ogród osiągnęło maksymalny poziom zaludnienia, aktualnym celem jego włodarzy pozostaje już tylko praca nad zachowaniem go w dobrej kondycji gospodarczej i stanie idealnej równowagi przestrzennej. Co to oznacza w praktyce? Plan Letchworth opracowali w 1904 roku twórcy brytyjskiej urbanistyki: Raymond Unwin i Barry Parker. Pierwszy był socjalistą, duchowym wychowankiem Williama Morrisa, drugi członkiem Kościoła Kwakrów, w czym przypominał przemysłowców z zarządu korporacji zakładającej miasto: Josepha Rowntree czy George’a Cadbury’ego
12
Czyżewski A., (2002). Letchworth Garden City. Sto lat później, [w:] Idea miasta – ogrodu a tereny zieleni Warszawy, pod red. Gzell S., Sołtys M., Tratkiewicz-Nawrocka A., Oddział Warszawski Stowarzyszenia Architektów Polskich, s. 5–12; Tenże, (2002). Letchworth Garden City, „Projekt Dom i Biuro”, nr 4/5, s. 88–94.
