references
20
WPROWADZENIE
otoczenia” w swoim istotnym dziele The Image of the City26. Jest ono bliższe idei zawartych w omawianym Zaleceniu od koncepcji przestrzeni zaproponowanej w latach 90. przez krytyka postmodernizmu Frederica Jamesona27. Opiera się ona na współistnieniu różnorodnych form nie powiązanych czasowo i znaczeniowo. Harmonizacja sugeruje natomiast bardziej „współbrzmienie” oparte na formie dialogu między poszczególnymi częściami krajobrazu zarówno przyrodniczymi, jak i kulturowymi oraz pewnego pogodzenia ich różnorodności wyrazu. Podejście krajobrazowe do ochrony i kształtowania historycznego dziedzictwa miejskiego wymaga określenia całego zespołu kierunków polityki i konkretnych działań w ramach zarządzania dziedzictwem, w których niezbędny jest szeroki udział społeczeństwa. Szczególnie zwraca na to uwagę Konwencja ramowa Rady Europy w sprawie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa (2005). Tzw. Konwencja z Faro stanowi wyraz nowej fi lozofii w działaniach na rzecz ochrony dziedzictwa, opierając się na przekonaniu o konieczności włączenia każdego człowieka zarówno w proces defi niowania dziedzictwa kulturowego, jak i zarządzania nim. Artykuł 2. Konwencji defi niuje dziedzictwo kulturowe, jako „zbiór zasobów odziedziczonych z przeszłości, które ludzie uznają, niezależnie od prawa własności, za odzwierciedlenie i wyraz ich nieustannie ewoluujących wartości, wierzeń, wiedzy i tradycji”28. Obejmuje ono osobno wszystkie aspekty środowiskowe, wynikające z interakcji pomiędzy człowiekiem i miejscem. Można powiedzieć, że Konwencja odpowiada w pewien sposób na postulat solidarności społecznej, określonej w koncepcji Richarda Rortiego29, a której przywołanie pozwala na poszerzenie rozumienia niematerialnego czynnika krajobrazu. Opiera się bowiem na konsensusie w społecznym współodczuwaniu przestrzeni, wspólnocie emocji odnoszącej się tak do pamięci historycznej, jak i do współczesnych aspiracji oraz pozytywnego otwarcia na przyszłość. Wynika stąd założenie aktywnej współpracy wspólnoty w ramach działalności
Zob. Lynch K., The image Of The City, MIT Press. Jamesom F., Postmodernizm, czyli logika kulturowa późnego kapitalizmu, Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011. 28 Tłum. autor. 29 Rorty R., Przygodność, ironia, solidarność, tłum. W.J. Popowski, Warszawa 1996.
26 27