references
KRAJOBRAZ
– WARTOŚCI NIE TYLKO PRZYRODNICZE
237
chronić czy utrzymywać należy procesy, które środowisko do takiego, a nie innego kształtu doprowadziły. W istocie więc krajobraz pozostaje w ścisłej relacji do życia i stylu życia, jakie prowadzi społeczność lokalna. I w takim przypadku zaniechanie lub zmiana aktywności ludzkiej w środowisku mogą niekiedy istotnie utrudnić lub wręcz uniemożliwić ochronę danego krajobrazu w danej przestrzeni. Dochodzimy więc do pytania – czy krajobraz należy chronić? Jeżeli bowiem procesy społeczne nabierają innego charakteru czy zmierzają w innych kierunkach, to czy w ogóle warto zajmować się ochroną krajobrazu, i czy nie staje się ona swoistą „walką z wiatrakami”. Jako przedstawiciel Ministerstwa Środowiska pozwolę sobie nie wskazywać na walory przyrodnicze, jakie związane są z ochroną krajobrazu. Wszyscy przecież akurat tego się spodziewają. Ale pozwolę sobie powiedzieć o trzech innych powodach, dla których krajobraz warto chronić. Po pierwsze, ze względu na piękno. Bo każdy wolałby żyć w pięknym miejscu, a nie brzydkim. Bo uroda miejsca wpływa na to, jak się czujemy, wpływa na jakość naszego życia. Po drugie, bo krajobraz definiuje nas kulturowo i tożsamościowo. Krajobrazy są elementem naszej tożsamości narodowej, ale także jednostkowej. Troszcząc się więc o zachowanie polskich krajobrazów, troszczymy się o zachowanie rozumienia siebie – zarówno narodu, jak i poszczególnych jednostek. Tego co nas odróżnia od sąsiadów zarówno tych w kolejnej dolinie, jak i innym kraju. Tego co decyduje, jacy jesteśmy. Po trzecie, bo w zglobalizowanym i ulegającym coraz dalszej homogenizacji świecie, ludzie paradoksalnie poszukują odmienności. To co miejscowe i niedostępne, gdzie indziej stanowi wartość, ale także towar. Tym bardziej pożądany, im bardziej związany z konkretnym miejscem i im bardziej endemiczny. Dbając o krajobraz, nie tylko zapewniamy nisze dla trwania gatunków roślin i zwierząt, nie tylko zapewniamy sobie większy komfort życia, ale dajemy także sobie szanse, by pamiętać, skąd i kim jesteśmy, a w dodatku możemy z krajobrazu uczynić towar czy – by użyć terminu z dziedziny zarządzania – przewagę konkurencyjną. Zadajmy sobie pytanie – czy obecnie istniejące regulacje pozwalają na skuteczną ochronę krajobrazu?
