references
246 R E F L E K S J E
PO DEBACIE W ZAMKU KRÓLEWSKIM W WARSZAWIE...
wyjątek. Konserwator zabytków, a także dyrektor parku krajobrazowego mogą na podstawie swojej oceny estetycznej odmówić pozwolenia na budowę, jeśli ich zdaniem projekt jest niedostosowany do otoczenia i potencjalnie grozi degradacją wartościowego środowiska architektonicznego czy przyrodniczego. Między siłą władzy konserwatora zabytków a architekta miejskiego jest prawdziwa przepaść. Warto w tym miejscu przypomnieć, że w wielu krajach – zwłaszcza w tradycji anglosaskiej – istnieją specjalne komitety (komisje) – społeczne i sąsiedzkie – powoływane przez władze lokalne, których zadaniem jest wydawanie wiążących opinii na temat projektów architektonicznych. W świetle fatalnych polskich doświadczeń z jakością projektów architektonicznych konieczne jest poszukiwanie wzorców i nowych rozwiązań w tym zakresie. Proponuje się, aby na obszarach wybranych przez radę gminy oraz w odniesieniu do pewnej kategorii obiektów wskazanych przez radę gminy inwestor był zobowiązany przedstawić projekt wstępny (koncepcyjny), podlegający ocenie architekta gminnego i/lub lokalnej komisji urbanistyczno-architektonicznej powołanej zgodnie z ustawą. Komisje takie powinny mieć charakter fachowy, ale należy do nich powoływać także przedstawicieli organizacji pozarządowych zarejestrowanych na terenie gminy, aktywnych w obszarze gospodarki przestrzennej. Ustalenia komisji, zwłaszcza jej rekomendacje lub opinie negatywne, winny stawać się przedmiotem publicznej debaty. Bez uzyskania pozytywnej opinii niemożliwe byłoby złożenie wniosku o pozwolenie na budowę. Konieczne jest wprowadzenie skutecznych rozwiązań ochrony dziedzictwa kulturowego i krajobrazu, takich jak: Zmiana ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami: – uregulowanie statusu ewidencji zabytków, – rozszerzenie zapisów art. 81 umożliwiające samorządom udzielanie dotacji na prace remontowe w obiektach włączonych do gminnej ewidencji zabytków, – wprowadzenie prawnej możliwości ochrony otoczenia zabytku, – rezygnacja ze skomplikowanej procedury uzyskiwania pozwoleń konserwatorskich na wszelkie prace przy zabytkach, poprzez wprowadzenie trybu zgłoszenia w przypadku prac polegających na bieżącej konserwacji zabytku (wzorem prawa budowlanego
