references
DZIEDZICTWO PRZYRODNICZE A ROZWÓJ SPOŁECZNY
26 1
nie powie nam, czym jest w swym spełnionym kształcie, nie objawi pełni swej tożsamości, nie wyda owoców i nasion zdolnych przenieść tę tożsamość na kolejne pokolenie. Prawda ta dotyczy także człowieka. Prawdziwie opisany człowiek i jego dobrostan stają się kluczem do krajobrazu. Stają się nim tym bardziej, że prawdziwy opis człowieka pozwala odkryć w nim byt pełen szacunku dla tej logiki życia, o której tu mówimy. Tymczasem bardzo często wymyślamy sobie „model człowieka”, nieprawdziwie opisujący zarówno jego samego, jak i jego potrzeby i jego środowisko. Dzisiejsza cywilizacja propaguje model człowieka, który Erich Fromm określił mianem „idioty konsumpcyjnego”. Jest to model idealny z punktu widzenia liberalnej gospodarki wolnorynkowej, ale niewiele mający wspólnego z prawdą. Idiota konsumpcyjny to ktoś, w kim łatwo można – odwołując się do prostych mechanizmów biologicznych – rozbudzić sztuczne potrzeby, szkodzące jego ciału i jego duchowi, a potem je zaspokajać, zawsze kosztem środowiska, a więc i krajobrazu. Całe wychowanie nastawione jest coraz częściej na kreowanie takiej właśnie wizji człowieka. Warto o tym pamiętać, bo jeśli chcemy przetrwać, czeka nas zmiana, przede wszystkim myślenia o życiu (przede wszystkim człowieka) i jego środowisku, wychodząca od prawdy, a więc tej wartości, którą zakwestionował współczesny, posthumanistyczny świat zachodniej cywilizacji. Kluczem do rozwiązania najbardziej palących kwestii jest dziś prawdziwie opisany człowiek – korona stworzenia; byt mający w sobie wszystkie znane formy życia – przedmiot i podmiot krajobrazu. Zatem jeśli dobrze, a więc prawdziwie, opiszemy człowieka i jego relację ze środowiskiem, reszta ułoży się niejako sama.
Koniec człowieka, koniec biologii
Tymczasem, wbrew temu o czym mówimy, ogłoszono koniec biologii (czyli nauki o życiu) i koniec człowieka6 (a więc tradycyjnie rozumianej humanistyki). Koniec biologii oznacza, że nie interesuje nas już logika życia, a tym samym bioróżnorodność, którą życie wyraziło siebie
6
Fukuyama F., Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej, tłum. Pietrzyk B., Wyd. Znak, Kraków 2004, stron 312.
