references
O POTRZEBIE POWSZECHNEJ EDUKACJI DOTYCZĄCEJ PRZESTRZENI...
267
Takim znakomitym materiałem edukacyjnym, nie tylko dla radnych i pracowników samorządowych, ale przede wszystkim dla aktywnych mieszkańców, którzy tworzą wspólnoty lokalne, jest – nadal niezbyt popularny, a szkoda, bo bardzo użyteczny – Anty-Bezradnik przestrzenny3 opracowany przez „aktywistów miejskich” na podstawie doświadczeń z ich udanych działań kształtowania lokalnej przestrzeni. Często słyszę wypowiedzi o konieczności edukacji organizacji pozarządowych. Tymczasem m. in. ten Anty-Bezradnik… pokazuje, jak one w ostatnich latach bardzo się „sprofesjonalizowały” i coraz częściej edukują nas samych, a nawet władze samorządowe, do tego w sposób bardzo konstruktywny, przede wszystkim przez różne lokalne inicjatywy, mające na celu poprawę jakości przestrzeni publicznej. Jednak nie znam innej pozycji (poza licznymi zagranicznymi, jednak nie całkiem „przystającymi do polskich realiów „systemowych”) tak praktycznej w dziedzinie „aktywności przestrzennej”, jak wspomniany Anty-Bezradnik…. Żałuję, że Towarzystwo Urbanistów Polskich nie zdobyło się na opracowanie i wydanie tego typu popularnego poradnika, gdyż publikacje Towarzystwa mają głównie charakter (zbyt ?) profesjonalny, a nie popularyzatorski. Niemniej problem edukacji dotyczącej najogólniej sfery ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, czyli kultury przestrzeni, to kwestia od lat podnoszona przez środowisko architektów i urbanistów, czego dobrym dowodem jest publikacja (w maju 2009 roku) opracowanego przez nasze organizacje projektu Polskiej Polityki Architektonicznej. Napisaliśmy w nim m. in.: „Niski jest poziom świadomości i potrzeb związanych z wartościami przestrzennymi w społeczeństwie, w tym wśród elit politycznych i środowisk opiniotwórczych. Wpływa to negatywnie na jakość legislacji oraz decyzje podejmowane przez uczestników procesów inwestycyjnych. (…) Edukacja architektoniczna powinna być powszechnie dostępna. Zagadnienia związane z przestrzenią otoczenia powinny znaleźć miejsce w programie kształcenia ogólnego”4. Niestety,
Mergler L., Pobłocki K., Wudarski M., (2013). Anty-Bezradnik przestrzenny – prawo do miasta w działaniu, Biblioteka Res Publiki Nowej. 4 Praca zbiorowa, Chwalibóg K. (red.merytoryczna), (2009). Polska Polityka Architektoniczna. Polityka jakości krajobrazu, przestrzeni publicznej, architektury, Polska Rada Architektury, Stowarzyszenie Architektów Polskich, Towarzystwo Urbanistów Polskich, Izba Architektów RP – wydanie II. poprawione i poszerzone (2011), s. 29.
3
