references
O POTRZEBIE POWSZECHNEJ EDUKACJI DOTYCZĄCEJ PRZESTRZENI...
27 1
ten ład przestrzenny jest, doprowadziły nas właśnie do sytuacji opisanej w Celu 6. KPZK. Warto wobec tego pokusić się o refleksję nad zasadą pomocniczości, według której zakładamy, iż najniższy poziom organizacji społecznej jest w stanie realizować maksimum zadań, które na niego nakładamy. Jednak ta sama zasada subsydiarności mówi, że jeżeli ten najniższy poziom – w naszym kraju gmina samorządowa – nie realizuje zadań, co do których to domniemanie zostało zastosowane, to przejmuje te zadania wyższy poziom. Nie zauważyłem jednak takiej sytuacji, gdy w gminie nie ma prawie wcale planów zagospodarowania przestrzennego albo gdy przez dwie kadencje nie jest aktualizowany, mimo wymagań ustawowych, obligatoryjny dla każdej gminy dokument polityki przestrzennej, żeby próbowano przejąć te zadania i realizować je „na wyższym poziomie”, na przykład przez samorząd powiatowy czy wojewódzki. Oczywiście, podniósłby się lament, że to zamach na ustawowo, wręcz konstytucyjnie chronione ustrojowe kompetencje gminy samorządowej! Byłem burmistrzem, byłem radnym, nie chciałbym być postrzegany jak osoba o poglądach anty-samorządowych. Zresztą, nie postuluję takiego podejścia do wszystkich gmin – en masse. To bowiem nie jest tak, że jeśli jakaś gmina swoich ustawowo określonych zadań własnych konsekwentnie nie realizuje, to znaczy, że wszystkim takie zadania należy odebrać. Trzeba jednak aplikować zasadę subsydiarności w całej jej złożoności. Są już zresztą takie pomysły w odniesieniu do przepisu o tworzeniu parków kulturowych, bo w skali kraju jest ich raczej kilkanaście niż kilkadziesiąt, gminy to bardzo dobre narzędzie zarządzania dziedzictwem kulturowym stosują bardzo rzadko. W Warszawie na przykład, w strategii rozwoju miasta zapisano w 2005 roku11, że będą ustanowione trzy parki kulturowe, ale przez ponad dwie kadencje od tamtego czasu powstał tylko jeden, do tego całkiem niedawno12. Podobna sytuacja jest z ochroną dóbr kultury współczesnej. Z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu
11 Zob. Uchwała nr LXII/1789/2005 Rady m. st. Warszawy z dnia 24 listopada 2005 r., Strategia Rozwoju Miasta Stołecznego Warszawy do 2020 roku (załącznik do Uchwały), s. 37. 12 Uchwała nr XXXIV/819/2012 Rady m. st. Warszawy z dnia 29 marca 2012 r. ws. utworzenia parku kulturowego pod nazwą „Wilanowski Park Kulturowy”.
