references
KRAJOBRAZ JAKO PRZESTRZEŃ INTEGRUJĄCA RÓŻNE PODEJŚCIA...
29
Proponowane ujęcie opiera się na osiągnięciach geografii i ekologii krajobrazu, ale wykracza poza nie, reprezentując raczej spojrzenie kompleksowej nauki o krajobrazie.
Definicja i zakres pojęcia „krajobraz”
Niezależnie od wielu mniej lub bardziej rozbudowanych definicji krajobrazu, z którymi można zapoznać się w odpowiednich opracowaniach syntetycznych3, przyjęcie Europejskiej Konwencji Krajobrazowej wprowadziło definicję, która będzie miała wpływ na legislację w poszczególnych państwach oraz na podejmowane działania praktyczne. Europejska Konwencja Krajobrazowa4 określa krajobraz jako „obszar, postrzegany przez ludzi, którego charakter jest wynikiem działania i interakcji czynników przyrodniczych i/lub ludzkich”. Szczegółowa analiza tej definicji wskazuje, że – mimo pozornej prostoty zapisu – w sposób syntetyczny ujmuje ona różne, obiektywnie istniejące i subiektywnie interpretowane, aspekty krajobrazu będące przedmiotem zainteresowania licznych odrębnych specjalizacji badawczych. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na następujące sformułowania: 1. Krajobraz czyli obszar – co oznacza, że krajobraz jest bytem obiektywnym, istniejącym niezależnie od człowieka i obejmuje określony fragment epigeosfery5. Traktowanie krajobrazu jako wycinka przestrzeni, ze wszystkimi komponentami przyrodniczymi i składnikami antropogenicznymi, nadaje mu sens geograficzny i ekologiczny, co znajduje swoje odzwierciedlenie w badaniach prowadzonych w ramach geografi i fizycznej, geochemii, geobotaniki, ekologii zwierząt czy ekologii krajobrazu. Defi nicja nie określa jednak kryteriów delimitacji takiego obszaru.
3 Por. Pietrzak M., (2010). Podstawy i zastosowania ekologii krajobrazu, Leszno, stron 161; Richling A., Solon J., (2011). Ekologia krajobrazu, wyd. V, zmienione i rozszerzone, Wydawnictwo Naukowe PWN, stron 464; Chmielewski T.J., (2012). Systemy krajobrazowe. Struktura-funkcjonowanie-planowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, stron 408; Myga-Piątek, op. cit. 4 Dz.U. 2006, nr 14, poz. 98. 5 Epigeosfera – przestrzeń na pograniczu trzech powłok kuli ziemskiej: gazowej (atmosfery), ciekłej (hydrosfery) i stałej (litosfery) do takiej wysokości i głębokości, do jakiej sięga gospodarcza działalność człowieka.
