references
290 R E F L E K S J E
PO DEBACIE W ZAMKU KRÓLEWSKIM W WARSZAWIE...
O ochronie dziedzictwa i krajobrazu kulturowego traktują także ustawy o ochronie przyrody i środowiska. W obrębie parków narodowych, krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, poza wartościami przyrodniczymi, chronione są także wartości kulturowe krajobrazu. Według ustawy o ochronie przyrody, defi nicja walorów krajobrazowych, na które składają się „wartości ekologiczne, estetyczne lub kulturowe obszaru oraz związane z nim rzeźba terenu, twory i składniki przyrody, ukształtowane przez siły przyrody lub działalność człowieka”2 jest porównywalna z defi nicją krajobrazu kulturowego. O utworzeniu parku krajobrazowego decyduje sejmik województwa (art. 16 uop), a jak wspomniano o powołaniu parku kulturowego – rada gminy (art. 16 uozoz). Porównując liczbę parków krajobrazowych (7) i kulturowych (0) na terenie województwa zachodniopomorskiego, można ocenić skuteczność ochrony krajobrazu realizowaną na podstawie ww. ustaw. Pomimo ustawowo zagwarantowanej ochrony zabytków na terenach chronionych z mocy ustaw o przyrodzie, przepisy nie przewidują udziału wojewódzkich konserwatorów zabytków w uzgadnianiu tak istotnych materiałów sporządzanych w toku planowania przestrzennego, jak np. raporty i oceny oddziaływania na środowisko. Wszak w ocenie oddziaływania na środowisko obowiązkowo wymagany jest „opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami”. Zawodowo zajmując się ochroną zabytków i dziedzictwa kulturowego w planowaniu przestrzennym, mam okazję przeglądać oceny oddziaływania na środowisko i wiem jak często marginalnie jest w nich traktowany wpływ ustaleń planów na zmiany w krajobrazie oraz ochrona ekspozycji jego wartościowych historycznych dominant. Oceny oddziaływania są zazwyczaj sporządzane przez znawców ochrony środowiska przyrodniczego, nie zawsze posiadających wiedzę na temat zabytków i krajobrazu kulturowego. Głównym przedmiotem oceny staje się analiza elementów przyrody. Jest to szczególnie niepokojące w przypadku lokalizacji inwestycji, takich jak farmy elektrowni wiatrowych,
2
Ustawa o ochronie przyrody, art. 5, pkt 23, Dz.U. 2004, nr 92, poz. 880.
