references
30 K R A J O B R A Z
K U L T U R O W O - P R Z Y R O D N I C Z Y. D E F I N I C J E I A S P E K T Y P R A W N E
2. Krajobraz postrzegany przez ludzi (as perceived by people) – co oznacza z jednej strony zwrócenie uwagi na poznawanie krajobrazu za pomocą zmysłów (ang. to PERCEIVE: to become aware of through the senses), a co za tym idzie – fi zjonomiczno-estetyczne ujęcia krajobrazu, uwzględnianie zmysłów innych niż wzrok (krajobrazy dźwiękowe, multisensoryczne itd.) oraz skupianie się na widokach i panoramach. Z drugiej strony „postrzeganie przez ludzi” to coś więcej niż bierna rejestracja, gdyż pojęcie to oznacza także zrozumienie tego, co jest postrzegane (ang. to PERCEIVE: to attain awareness or understanding of), co w konsekwencji prowadzi do rozwoju złożonych podejść przyczynowo-skutkowych, określających strukturę i funkcjonowanie krajobrazu. 3. Krajobraz jako wynik działania czynników przyrodniczych – co oznacza, po pierwsze, że prawie w każdym krajobrazie istnieje i jest widoczny (choćby pośrednio i w minimalnym zakresie) wpływ czynników naturalnych (biotycznych i/lub abiotycznych) na powstanie, funkcjonowanie i obecny wygląd krajobrazu, i po drugie, że komponenty przyrodnicze należy brać pod uwagę przy waloryzacji i planowaniu, także krajobrazów tzw. kulturowych. 4. Krajobraz jako wynik działania czynników ludzkich – co oznacza, że w odniesieniu do większości krajobrazów (a w naszym kraju w zasadzie wszystkich), nawet tych uznawanych za „naturalne”, istnieje przynajmniej minimalny wkład oddziaływań antropogenicznych, wpływający na obecne funkcjonowanie i wygląd krajobrazu. Oznacza to również, że aspekty antropogeniczne należy brać pod uwagę przy waloryzacji i planowaniu także krajobrazów tzw. naturalnych. Biorąc pod uwagę zapisy Konwencji, termin „krajobraz” we współczesnym rozumieniu odnosi się do przestrzennego i materialnego wymiaru rzeczywistości ziemskiej i oznacza kompleksowy, heterogeniczny system składający się z form, rzeźby i wód, roślinności i gleb, skał i atmosfery oraz dzieł rąk ludzkich. Tak rozumiany krajobraz: (a) zajmuje wycinek przestrzeni i można go przedstawić na mapie; (b) charakteryzuje się określoną fizjonomią, którą można przedstawić na rysunku lub fotografi i; (c) jest systemem dynamicznym, o sposobie funkcjonowania zależnym od naboru jego części składowych,
