references
WSPÓŁCZESNE POJĘCIE DZIEDZICTWA I UWARUNKOWANIA JEGO OCHRONY
5 7
współczesnych uwarunkowań rozwojowych. Ta zmiana podejścia jest bardzo istotna, gdyż uwarunkowania współczesnego rozwoju można defi niować i kształtować dosyć swobodnie. To otwiera możliwość dosyć swobodnego manipulowania wartością dziedzictwa. Zmiany sposobu postrzegania dziedzictwa w sposób oczywisty zmieniają podejście do jego ochrony. Działania konserwatorskie w świetle Rekomendacji ws. HUL mają służyć nie tylko zachowaniu dziedzictwa. Zapisano na przykład, że działania konserwatorskie mają służyć zachowaniu równowagi pomiędzy rozwojem a odpowiednią jakością życia14. Podkreśla się również konieczność przejścia od działań skoncentrowanych na ochronie dziedzictwa, na rzecz postrzegania konserwacji w szerszym kontekście procesów społecznych, gospodarczych, kulturowych (pkt 4). Stwierdza się, że podejście HUL umożliwia zintegrowanie ochrony dziedzictwa z procesami ekonomicznego i społecznego rozwoju (pkt 12), natomiast konserwacja dziedzictwa ma być wręcz integrowana z innymi planami rozwojowymi (pkt 23). Wymieniane zapisy w zasadzie nie powinny budzić wątpliwości, gdyż działania konserwatorskie powinny oczywiście służyć również innym celom rozwojowym i społecznym. W praktyce złożonych celów społecznych, gospodarczych czy kulturowych nie uda się jednak osiągnąć, ograniczając postępowanie wobec dziedzictwa do konserwacji czy restauracji zabytków. A to oznacza odejście od tradycyjnych metod działania konserwatorskiego (czego w Rekomendacji nie zapisano). Kolejna zmiana dotyczy sposobu określania wartości dziedzictwa i celów jego ochrony. W tradycyjnym konserwatorstwie był to obszar działań specjalistów; dziedzictwo było przedmiotem obiektywnego poznania, co wymagało specjalistycznej wiedzy. W konsekwencji to specjaliści określali wartość dziedzictwa i formy jego ochrony. W Rekomendacji ws. HUL podejście to zmienia się – szeroki krąg interesariuszy ma coraz większy udział i wpływ na decyzje dotyczące dziedzictwa. Takie podejście zaleca się w wielu zapisach. Na przykład w punkcie 23. zapisano udział interesariuszy w defi niowaniu, ocenie
14
Zapis ten zawarty jest w pkt. 3 – „ochrona staje się strategią osiągania opartej na zasadach trwałego i zrównoważonego rozwoju równowagi między rozwojem miast a jakością życia” (ang.: „conservation has become a strategy to achieve a balance between urban growth and quality of life on a sustainable basis”).
