references
72 K R A J O B R A Z
K U L T U R O W O - P R Z Y R O D N I C Z Y. D E F I N I C J E I A S P E K T Y P R A W N E
Czy wpływa ona na jakość życia? Być może nie dla wszystkich, ale dla wielu osób jakość krajobrazu ma wpływ na samopoczucie. Czy możliwość znalezienia się w miejscu, gdzie nie widać brzydkiej zabudowy, masztów, betonów, ogrodzeń jest wartością? Trudno temu zaprzeczyć. Nieprzypadkowo wartość nieruchomości jest wyliczana z uwzględnieniem widoku sąsiedztwa, a cena pokoju hotelowego zależy od widoku z okna. Nieprzypadkowo atrakcyjność turystyczna kraju czy regionu zależy od walorów krajobrazowych. Zależnie od wartości gospodarczej i środowiskowej danego krajobrazu, jego wartość wizualna może być wyceniona. I ten fakt powinien przekonać tych, do których nie trafiają argumenty fi lozoficzne, społeczne czy estetyczne. Kondycja ludzka zależy od kondycji krajobrazu, a kondycja krajobrazu – na zasadzie wspólności istnienia – zależy od kondycji ludzkiej. Dla człowieka zawsze było istotne określenie jego relacji ze światem zewnętrznym. Ukazuje to m.in. XII-wieczny rysunek Herrady z Landsbergu, przedstawiający człowieka jako uniwersum otaczającego go świata. Tak rozumiano tę relację w tamtym czasie. Dzisiaj obecność człowieka w świecie oceniana jest w świetle norm regulujących jego stosunek do przyrody, i szerzej – do krajobrazu2. Oczywiście, norm tworzonych w trosce o kondycję ludzką. W coraz większym stopniu zwraca się uwagę na znaczenie powszechnego gospodarowania krajobrazem dla kondycji ludzkiej – w wymiarze jednostkowym i społecznym. Dobra kondycja krajobrazu sprzyja bowiem dobrej kondycji ludzi. Dowodzą tego m. in. wyniki badań psychologii środowiskowej3. Z badań psychologów wynika, że krajobraz harmonijny jest środowiskiem regeneracyjnym, wpływającym na poprawę samopoczucia i redukującym poziom stresu. Doświadczenia te mają charakter osobisty, niepowtarzalny w odbiorze jednostkowym, ale zawsze są punktem odniesienia dla relacji społecznych. Krajobrazy harmonijne, projektowane na miarę człowieka, budują harmonię społeczną. Natomiast nadmierna stylizacja i formalizm projektowy, nieuwzględniający potrzeb
2 Por. Latawiec A., (niedatowane). W poszukiwaniu obrazu współczesnej filozofii przyrody (http://bacon.umcs.lublin.pl/~lukasik/.../Latawiec.pdf), s.10, pobrano 18.02.2015. 3 Zob. Lewicka M., (2012). Psychologia miejsca, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
