references
TO CO WAŻNE DLA PRZECIWDZIAŁANIA DESTRUKCJI KRAJOBRAZU
75
gotyckiego. Muzykę krajobrazu słyszymy w utworach Ludwika van Beethovena i Fryderyka Chopina. Malowniczość zwykłego krajobrazu, dostrzeżona przez Williama Kenta, wniosła nowe spojrzenie na sztukę i stała się istotnym wkładem w tworzenie kultury. Wobec tego odkrycia, od początku XVII wieku, utrzymanie ładu, piękna oraz odrębności przyrodniczej i kulturowej poszczególnych regionów świata, nabrało nowego znaczenie dla rozwoju kultury. Pojawiło się jednak zagrożenie w postaci postępującej globalizacji krajobrazu. Wytwory kultury pozostają bowiem w ścisłym związku z cechami środowiska życia człowieka. Dziś obserwujemy wzmożoną konkurencję w sposobie wykorzystania krajobrazu. Istnieje konfl ikt pomiędzy jego wartością przyrodniczą i estetyczną, a chęcią wyeksploatowania jego zasobów ekonomicznych. Zadajmy sobie pytanie, jakie są te krajobrazy, które chcemy oglądać, które nas fascynują, które uważamy za piękne, inspirujące? To po pierwsze takie, gdzie widzimy przyrodę – góry, las, rzekę, morze, drzewo na polanie, ale bez inwazji budynków, reklam, dróg i śmieci, które pozostawia człowiek. Po drugie takie, gdzie ślady ludzkiej egzystencji są harmonijnie wpisane w przyrodę – tak jak znakomity obserwator świata, Ryszard Kapuściński, widział to w austriackich górach lub jak Herbert postrzegał potęgę doryckich kolumn Partenonu, wyrastających ze skały Akropolu. Po trzecie wreszcie, kochamy krajobraz miasta, które tak jak Paryż czy średniowieczne włoskie miasteczko, albo stary Kraków, zachwyca nas skalą, różnorodnością architektury oraz pewnym tradycyjnym porządkiem przestrzeni, w której czujemy się dobrze. Ład przestrzenny i jakość krajobrazu mają znaczenie dla polityki i gospodarki. Moc krajobrazu przyciąga jak magnes. Liczne rzesze turystów zostawiają w Toskanii swoje pieniądze. Płacą za piękno krajobrazu. To bezpośredni wymiar ekonomiczny wysokiej jakości krajobrazu. Wysoka jakość krajobrazu stwarza bowiem podstawy do rozwoju przemysłu turystycznego, a degradacja krajobrazu może prowadzić do jego likwidacji. Przykładem mogą być niektóre miejscowości na polskim wybrzeżu, które do niedawna cieszyły się zainteresowaniem turystów, a z powodu ich degradacji już nie są tak chętnie odwiedzane. Korzyści płynące z piękna krajobrazu skłaniają do
