references
WPROWADZENIE
9
różnorodności kulturowej istnieją poważne luki prawne”, w związku z czym niezbędne jest podjęcie odpowiednich działań legislacyjnych. We wnioskach z debaty wyrażono postulat zreformowania systemu planowania przestrzennego na wszystkich poziomach, od gminnego po krajowy. Powołując się na Konwencję ramową Rady Europy w sprawie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa (Faro, 2005 r.)1, stwierdzono, że „społeczeństwo, szczególnie w odniesieniu do wspólnot lokalnych, ma kluczowe znaczenie w gospodarowaniu dziedzictwem i przestrzenią”. Na końcu całej listy obserwacji i postulatów zapisanych we wnioskach z debaty, do których odnoszę się w tym wstępie, podkreślono, że „warunkiem koniecznego zreformowania systemu planowania i wprowadzenia kontroli publicznej w dziedzinie urbanistyki i gospodarowania przestrzenią jest jego (społeczeństwa) aktywny i świadomy udział”. Wynika stąd istotna rola, jaką ma „działalność licznych organizacji pozarządowych i samorządów troszczących się o jakość przestrzeni publicznej”. Na podstawie przywołanych dokumentów krajobraz określono jako „integralną całość, składającą się z elementów przyrodniczych oraz dziedzictwa kulturowego, rozumianego jako dziedzictwo zarówno materialne, jak i niematerialne”. Holistyczne podejście w odniesieniu do krajobrazu charakteryzuje w pierwszym rzędzie Zalecenie UNESCO z 2011 roku w sprawie historycznego krajobrazu miejskiego2. Stało się ono głównym motywem konferencji zorganizowanej przez Polski Komitet do spraw UNESCO w gmachu Sejmu RP w 2013 roku, zatytułowanej: „Dlaczego i jak w nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe”. W publikacji pod tym samym tytułem3 postulowaliśmy wprowadzenie w Polsce odpowiednich rozwiązań prawnych, mających na celu kompleksową ochronę dziedzictwa materialnego i niematerialnego, zgodnie z nowoczesnym podejściem prezentowanym w cytowanych dokumentach. Stanowiło to
Konwencja ramowa Rady Europy w sprawie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, przyjęta dnia 27 października 2005 r. w Faro. 2 Zalecenie UNESCO w sprawie historycznego krajobrazu miejskiego, tłum. Polski Komitet ds. UNESCO, (2013), [w:] Dlaczego i jak chronić dziedzictwo kulturowe, red. nauk. prof. dr Andrzej Rottermund, wyd. Polski Komitet ds. UNESCO, Warszawa 2014, s. 327-341. 3 Op. cit.
1
