21 lutego: Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego
Temat Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego 2022, „Wykorzystywanie technologii do wielojęzycznego uczenia się: wyzwania i możliwości” (Using technology for multilingual learning: Challenges and opportunities) odnosi się do roli technologii w rozwoju edukacji wielojęzycznej i wspieraniu rozwoju oraz powszechnego dostępu do wysokiej jakości nauczania i uczenia się dla wszystkich.
Hasło tegorocznych obchodów Dnia to także temat organizowanego przez UNESCO 21 lutego br. w godz. 11.00-13.00 webinarium online, w którym można wziąć udział po uprzedniej rejestracji. Bezpośrednia relacja będzie także dostępna w mediach społecznościowych.
Purpose of the webinar The overall aim of IMLD 2022 is to contribute to the achievement of Sustainable Development Goal 4 by recognizing the role of teachers in promoting multilingual teaching and learning through technology. More specifically, IMLD 2022 aims to:
Webinarium poświęcone będzie dwóm głównym zagadnieniom o kluczowym znaczeniu dla realizacji Celu 4. Agendy Zrównoważonego Rozwoju 2030:
- Zwiększeniu roli nauczycieli w promowaniu wysokiej jakości wielojęzycznego nauczania i uczenia się.
- Dyskusji nad możliwościami technologii we wspieraniu wielojęzycznego nauczania i uczenia się, z uwzględnieniem mediów trakcyjnych, takich jak radio i telewizja.
Technologia ma potencjał, aby sprostać niektórym z największych dzisiaj wyzwań w dziedzinie edukacji. Może przyspieszyć wysiłki na rzecz zapewnienia wszystkim równych możliwości uczenia się przez całe życie, jeśli będzie wykorzystywana zgodnie z podstawowymi zasadami inkluzywności i sprawiedliwości.
W okresie zamknięcia większości szkół, spowodowanego epidemią COVID-19, wiele krajów dla utrzymania ciągłości nauczania stosowało rozwiązania oparte na technologii. Niedawne badanie UNESCO, UNICEF, Banku Światowego i OECD dotyczące kondycji edukacji w wyniku ograniczeń w czasie pandemii, przeprowadzone w 143 krajach, wykazały, że większość (96 procent) krajów wysoko rozwiniętych zapewniało zdalne nauczanie za pośrednictwem platform internetowych na co najmniej jednym poziomie edukacji. Wśród krajów o niskich dochodach większość (ponad 80 procent) w nauczaniu zdalnym korzystała z mediów nadawczych, takich jak telewizja i radio. Nauczyciele podkreślali brak przygotowania i umiejętności prowadzenia nauczania na odległość, natomiast uczniowie – brak niezbędnego sprzętu, dostępu do Internetu, odpowiednich materiałów, dostosowanych treści i wsparcia technicznego i ludzkiego.
Jeśli chodzi o języki rdzenne, problem jest szczególnie złożony, ponieważ istniejące narzędzia, programy i treści nauczania i uczenia się na odległość w większości przypadków nie odzwierciedlają bogactwa różnorodności językowej świata, ani tym bardziej specyfiki poszczególnych języków rdzennych.
Wiele nadziei związanych jest z proklamowaną przez ONZ na lata 2022-2023 Międzynarodową Dekadą Języków Rdzennych, która, jak napisała w przesłaniu Dyrektor Generalna UNESCO: „…poprzez ukierunkowanie wysiłków zarówno badaczy, jak mediów i społeczności międzynarodowej, powinna wnieść nową energię w ochronę tych bezcennych skarbnic wiedzy i światopoglądów.” Dekada, której UNESCO jest międzynarodowym koordynatorem z ramienia ONZ, ma na celu m.in. zapewnienie prawa ludności rdzennej do zachowania, rewitalizacji i promowania swoich języków oraz włączenie aspektów różnorodności językowej i wielojęzyczności do głównego nurtu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju.
UNESCO definiuje edukację wielojęzyczną jako “wykorzystywanie dwóch lub większej liczby języków jako narzędzi uczenia się i zdobywania wiedzy”. Termin „edukacja wielojęzyczna” powstał w 1999 roku dla określenia zjawiska posługiwania się co najmniej trzema językami w procesie edukacji: rodzimym dialektem (językiem społeczności lokalnej), językiem ojczystym oraz językami komunikacji międzynarodowej. Dwa pierwsze mają decydujące znaczenie w edukacji, natomiast języki obce niezbędne są dla zrozumienia problemów globalnych, pełnią więc ważną rolę w dorastaniu człowieka do globalnego obywatelstwa.
Język ojczysty i języki lokalne to najważniejsze, niezastąpione drogi przekazu kultury, wiedzy i mądrości, natomiast wielojęzyczność ma znaczenie dla realizacji wszystkich celów Agendy Zrównoważonego Rozwoju 2030 i towarzyszących im zadań, nie tylko Celu 4., mówiącego o zapewnieniu powszechnego dostępu do wysokiej jakości edukacji, ale także Celów dotyczących rozwoju gospodarczego, zatrudnienia i zdrowia oraz zrównoważonej konsumpcji i zapobiegania zmianom klimatycznym. Istotne jest wspieranie różnorodności językowej w Internecie, a także działania wspierające media lokalne i powszechny dostęp do informacji.
*
19 lutego br. o godzinie 18.30 Rada Języka Polskiego organizuje szóstą już z kolei debatę online z okazji Międynarodowego Dnia Języka Ojczystego, w tym roku pod hasłem „Prosty język”, w ramach której odbędą się panele dyskusyjne: „Prosty język w nowoczesnym urzędzie’, „Upraszczanie języka w praktyce”, „Czy teksty szkolne mogą być prostsze”.
Przesłanie Dyrektor Generalnej UNESCO z okazji Dnia
#MotherLanguageDay
