14 marca: Międzynarodowy Dzień Matematyki
W tym roku po raz pierwszy obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Matematyki, proklamowany Rezolucją 40. Sesji Konferencji Generalnej UNESCO w listopadzie 2019 roku. Wcześniej w niektórych krajach 14 marca (3/14) obchodzony był jako Dzień Pi, ponieważ wartość tej powszechnie znanej stałej matematycznej, wynosi w zaokrągleniu 3,14.
Międzynarodowy Dzień Matematyki ma na celu podkreślenie roli nauk matematycznych w osiąganiu Celów Agendy Zrównoważonego Rozwoju 2030, a także w realizacji działań w dwóch priorytetowych dla UNESCO obszarach, którymi są Afryka i równość płci. Obchody Dnia mają także stanowić zachętę do czerpania radości z matematyki oraz do podejmowania przez młodych ludzi dziesiątków wyzwań, jakie oferują organizowane na całym świecie wydarzenia, konkursy, zawody z okazji Dnia. Instytucje lub osoby zamierzające zorganizować jakieś wydarzenie z okazji Międzynarodowego Dnia Matematyki, mogą zarejestrować je za pośrednictwem strony Dnia w portalu UNESCO.
Większa świadomość potencjału i możliwości nauk matematycznych ma ogromne znaczenie dla przeciwstawiania się wciąż nowym wyzwaniom pojawiającym się w dziedzinach takich jak sztuczna inteligencja, zmiany klimatyczne, energetyka oraz generalnie zrównoważony rozwój, nie mówiąc o jakości życia, zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się.
UNESCO od dawna aktywnie działa na rzecz zwiększenia dostępu do edukacji, w tym nauk matematycznych oraz badań w krajach rozwijających się, przede wszystkim poprzez programy edukacyjne, ale także poprzez działalność regionalnych centrów matematycznych, na przykład w Hanoi (Wietnam) i Akrze (Ghana) oraz katedr UNESCO w Beninie (Nigeria) i Palestynie. Specjalne programy służące rozwojowi nauk matematycznych w Azji, Afryce i obu Amerykach są przedmiotem działalności Międzynarodowego Centrum Matematyki Czystej i Stosowanej (International Centre for Pure and Applied Mathematics) w Nicei (Francja).
Tegoroczne obchody Dnia organizowane są przez Program Nauk Podstawowych UNESCO (IBSP) oraz Międzynarodową Unię Matematyczną, przy wsparciu licznych organizacji międzynarodowych i regionalnych.
Hasło obchodów „Matematyka jest wszędzie” wskazuje na matematykę jako część dziedzictwa kulturowego ludzkości, stanowiącą podstawę wszelkich technologii i jednocześnie narzędzie rozwoju.
Matematyka jest wszędzie w nauce i technologii:
- Skuteczność wyszukiwarek internetowych wynika z zastosowania w nich doskonałych algorytmów matematycznych.
- Kryptografia zapewniająca bezpieczną komunikację opiera się na teorii liczb.
- Urządzenia do obrazowania medycznego, takie jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny (MRI) pobierają dane liczbowe, które specjalny algorytm matematyczny przetwarza na obraz.
- Sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe gruntownie zmieniają świat, czego przykładem są choćby technika rozpoznawania obrazów i zapisu cyfrowego, automatyczne translatory, autonomiczne samochody sterowane przez komputer
- Rozszyfrowanie ludzkiego genomu to wspólny triumf matematyki, statystyki i informatyki
- Matematyka została wykorzystana do stworzenia pierwszego zdjęcia czarnej dziury.
Matematyka jest wszędzie w organizacji naszych społeczeństw:
- Matematyka służy do optymalizacji sieci transportowych i komunikacyjnych.
- Matematyka pomaga zrozumieć i kontrolować rozprzestrzenianie się epidemii.
- Statystyka i optymalizacja matematyczna wykorzystywane są do efektywnego planowania i zarządzania systemami opieki zdrowotnej, ekonomicznej i społecznej.
- Matematyka pomaga zaprojektować systemy wyborcze lepiej dostosowane do społecznych oczekiwań.
- Matematyka pomaga zrozumieć ryzyko związane z zagrożeniami naturalnymi, takimi jak powodzie, trzęsienia ziemi, huragany i przygotować się na nie zawczasu, zmniejszając w ten sposób ryzyko katastrof.
Matematyka jest niezbędna do osiągnięcia Celów Agendy dla Zrównoważonego Rozwoju 2030:
- Matematyka jest narzędziem rozwoju. Jak powiedział Nelson Mandela w czerwcu 1990 r. „Edukacja jest najpotężniejszą bronią, której można użyć do zmiany świata”. Matematyka jest istotną częścią edukacji, która daje ludziom siłę i otwiera nowe możliwości pracy.
- Matematyka służy do przewidywania globalnych zmian klimatycznych i ich konsekwencji dla różnorodności biologicznej.
- Techniki optymalizacji i analizy danych są potrzebne w dążeniu do zrównoważonego wykorzystywania zasobów naturalnych.
- Sztuczna inteligencja jest wykorzystywana do wydobywania danych ze zdjęć satelitarnych i rysowania na tej podstawie map obszarów miejskich, przemysłowych, rolniczych i leśnych, tam gdzie nie ma możliwości uzyskania danych tradycyjnymi metodami.
- Edukacja matematyczna stwarza dziewczętom i kobietom szansę na lepszą przyszłość.
- Umiejętność liczenia i przyswajania wiedzy naukowej pomagają każdemu obywatelowi naszej Planety lepiej zrozumieć wyzwania przed którymi ona stoi.
Matematyka jest wszędzie, czymkolwiek się zajmujesz:
- Matematyka stanowi inspirację dla artystów i muzyków: symetrie perspektywiczne, nachylenia, fraktale, krzywe geometryczne, powierzchnie i kształty; wzory, skale i dźwięki w muzyce.
- Matematyka jest pomocna w grach strategicznych, począwszy od tryktraka czy szachów, a skończywszy na kostce Rubika czy grze Oware.
- Matematyka jest niezbędna przy budżetowaniu.
- W powszechnym użyciu są pojęcia matematyczne, takie jak konstruktor, rolnik, sprzedawca, rzemieślnik, sportowiec itp.
- Na matematyce oparta jest technika geolokalizacji, zarówno astronawigacja, jak i współczesny GPS.
- Matematyka stanowi podstawę oprogramowania naszych smartfonów.
- Matematyka wykorzystywana jest przy tworzeniu filmów animowanych.
- Czy chcesz kiedyś odwiedzić Marsa? Nie będzie to możliwe bez udziału matematyki.
