Strona głównaMapa stronySkrzynka kontaktowaPodgląd wydruku
  • UNESCO
  • Polski Komitet ds. UNESCO
  • Pytanie-odpowiedź
  • Regulamin przyznawania patronatu PK ds. UNESCO
  • Edukacja
  • Kultura
    • Dziedzictwo kulturowe
    • Różnorodność kulturowa
    • Dialog międzykulturowy
    • Letnia szkoła konserwatorów w Zamościu
  • Komunikacja i informacja
  • Nauka
  • Edukacja dla Wszystkich
  • Człowiek i Biosfera (MAB)
  • Geoparki
  • Dialog euro-arabski
  • Pamięć Świata
  • Sieć Katedr UNESCO
  • Sieć Miast Kreatywnych
  • Stypendia i staże
  • Światowe Dziedzictwo
  • Szkoły Stowarzyszone
  • Zrównoważony Rozwój
  • Biblioteka wirtualna
  • Partnerzy
  • Instrumentarium prawne
  • Informacja na temat przetwarzania danych osobowych
  • Deklaracja dostępności
      jesteś tu:  Strona główna » Kultura » Dziedzictwo kulturowe » Światowe Dziedzictwo » Lista Światowego Dziedzictwa » Europa i Ameryka Północna

Chorwacja

Stare Miasto w Dubrowniku (Kryt. I, III, IV / 1979, 1994)

Dubrownik, zwany „perłą Adriatyku”, położony jest na półwyspie wybrzeża dalmackiego. W XIII w. stał się znaczącą potęgą morską Morza Śródziemnego. Pomimo zniszczeń w czasie trzęsienia ziemi w 1667 r., zachowały się piękne, gotyckie, renesansowe i barokowe zabytki, kościoły, klasztory, pałace i fontanny. Miasto, ponownie zniszczone w latach 90. XX w. w wyniku konfliktu zbrojnego, stanowi obecnie cel szerokiego programu odbudowy, koordynowanego przez UNESCO.

Zabytkowe centrum Splitu wraz z Pałacem Dioklecjana (Kryt. II, III, IV / 1979)

Ruiny pałacu Dioklecjana, zbudowanego na przełomie III i IV w., rozrzucone są w całym mieście. Dawne mauzoleum posłużyło za budulec dla wzniesionej w średniowieczu katedry. Pozostała część zabytkowego zespołu obejmuje kościoły romańskie z XII i XIII w., umocnienia średniowieczne, XV-wieczne pałace gotyckie oraz pałace renesansowe i barokowe.

Park Narodowy Plitwice (Kryt. VII, VIII, IX / 1979, 2000)

Wody przepływające przez skały dolomitowe i wapienne, w przeciągu tysiącleci osadziły zapory z trawertynu tworzące tamy naturalne, które z kolei dały początek licznym malowniczym jeziorom, jaskiniom i wodospadom. Te procesy geologiczne trwają nadal. Lasy parku zamieszkują niedźwiedzie, wilki i liczne gatunki rzadkich ptaków.

Zespół bazylikalny Eufrazjana na Starym Mieście w Poreč (Kryt. II, III, IV / 1997)

Zabytki sakralne w Poreč, miejscu kultu chrześcijańskiego począwszy od IV w., tworzą najpełniejszy zachowany tego typu zespół. Bazylika, atrium, baptysterium i pałac biskupi stanowią wybitne przykłady architektury sakralnej, a sama bazylika w wyjątkowy sposób łączy elementy klasyczne z bizantyjskimi.

Zabytkowe miasto Trogir (Kryt. II, IV / 1997)

Trogir stanowi wyjątkowy przykład ciągłości miejskiej. Szachownicowy układ ulic tej osady wyspiarskiej pochodzi z okresu hellenistycznego. Kolejni władcy wzbogacili ją licznymi budowlami publicznymi i prywatnymi oraz fortyfikacjami. W Trogirze znajdują się również piękne kościoły romańskie oraz budowle renesansowe i barokowe pochodzące z okresu weneckiego.

Katedra św. Jakuba w Szybeniku (Kryt. I, II, IV / 2000)

Katedra Św. Jakuba (1431-1535) w Szybeniku na wybrzeżu dalmackim świadczy o silnych związkach - w dziedzinie sztuki monumentalnej - między północnymi Włochami, Dalmacją i Toskanią, w XV i XVI w. Trzej kolejni architekci kierujący budową katedry - Francesco di Giacomo, Georgius Mathei Dalmaticus i Niccol di Giovanni Fiorentino - rozwinęli strukturę zbudowaną wyłącznie z kamienia oraz zastosowali jedyną w swoim rodzaju technikę budowlaną, szczególnie w odniesieniu do sklepienia i kopuły. Forma i elementy dekoracyjne katedry (np. unikalny fryz, ozdobiony siedemdziesięcioma jeden rzeźbionymi portretami kobiet, mężczyzn i dzieci) ilustrują udane połączenie sztuki gotyku i renesansu.

Równina Stari Grad (Kryt. I, II, III V / 2008)

Krajobraz kulturowy adriatyckiej wyspy Hvar zachował się w formie praktycznie niezmienionej od czasu założenia kolonii przez Greków jońskich z Paros w IV wieku p.n.e. Pierwotne rolnictwo, koncentrujące się głównie na uprawie winorośli i oliwek, dominuje na tej żyznej równinie niezmiennie od starożytności do dziś. Miejsce jest także rezerwatem przyrodniczym. Na równinie zachowały się pozostałości starożytnych kamiennych murów i ozdób oraz małe kamienne szałasy, świadczące o dawnym geometrycznym systemie podziału ziemi (chora), którym posługiwali się starożytni Grecy, a który przetrwał ponad 24 wieki w stanie praktycznie nienaruszonym.

Średniowieczne cmentarze z kamieniami nagrobnymi zwanymi stećci (Kryt. III, VI / 2016)
Bośnia i Hercegowina/Chorwacja/Czarnogóra/Serbia

Wpis seryjny składający się z 28 miejsc, znajdujących się w Bośni i Hercegowinie, w zachodniej Serbii, w zachodniej Czarnogórze oraz w środkowej i południowej Chorwacji, obejmuje cmentarze i różniące się między sobą zależnie od regionu średniowieczne kamienne nagrobki zwane stećci. Kamienie nagrobne datowane na okres od XII do XVI w. są ułożone w rzędach, zgodnie ze zwyczajem powszechnie przyjętym w Europie od czasów średniowiecza. Większość stećci wykuto w wapieniu. Znajdujące się na nich liczne motywy dekoracyjne i inskrypcje są świadectwem zarówno ciągłości w ikonografii średniowiecznej Europy, jak i zróżnicowania lokalnych tradycji.

Fortyfikacje weneckie z XV-XVII w.: Stato da Terra i zachodnia część Stato da Mar (Kryt. III, IV / 2017)
Chorwacja / Czarnogóra / Włochy

Transgraniczny wpis fortyfikacji weneckich we Włoszech, Chorwacji i Czarnogórze obejmuje 15 obiektów znajdujących się na obszarze o długości tysiąca kilometrów, leżącym między Lombardią a wschodnim wybrzeżem Morza Adriatyckiego. Fortyfikacje Stato da Terra miały na celu ochronę Republiki Weneckiej na północnym zachodzie przed mocarstwami europejskimi, a fortyfikacje Stato da Mar – ochronę prowadzących na Wschód szlaków morskich i portów na Adriatyku. Były niezbędne dla utrzymania jej potęgi i dalszej ekspansji. Wynalezienie prochu strzelniczego przyczyniło się do znaczących zmian w technice i architekturze militarnej, co znalazło odzwierciedlenie w projektowanych alla moderna fortyfikacjach bastionowych, które upowszechniły się w całej Europie.

Pradawne i pierwotne lasy bukowe w Karpatach i innych regionach Europy (rozszerzenie w 2021 roku wpisu z lat 2007, 2011  2017) (Kryt. IX / 2021)
Wpis seryjny: Albania, Austria, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Francja, Niemcy, Włochy, Macedonia Północna, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwajcaria, Ukraina

Międzynarodowy wpis seryjny, zainicjowany w roku 2007 i następnie trzykrotnie rozszerzany w latach 2011, 2017 i 2021, obejmuje obecnie 94 elementy w 18 krajach, w tym lasy bukowe w Bieszczadzkim Parku Narodowym. Są to ściśle wyznaczone kompleksy leśne na zboczach Połoniny Wetlińskiej, Smereka, w dolinie Terebowca, Górnej Solinki i Wołosatki.

Pierwotne lasy bukowe w Karpatach i innych regionach Europy są znakomitym przykładem zachowanych w stanie nienaruszonym kompleksów leśnych strefy umiarkowanej i jednocześnie najbardziej kompletnych systemów ekologicznych europejskich lasów bukowych. Obszar ten jest także bezcennym rezerwuarem materiału genetycznego nie tylko buków, ale także wielu innych gatunków związanych z tego typu siedliskiem leśnym. Od końca ostatniej epoki lodowcowej, w krótkim okresie zaledwie kilku tysięcy lat, buk europejski rozprzestrzenił się na całym kontynencie z kilku pierwotnie odizolowanych obszarów w Alpach, Karpatach, Górach Dynarskich, Pirenejach i basenie Morza Śródziemnego. Powodzenie tego procesu, który trwa w dalszym ciągu, związane jest z tolerancją buka na różne warunki klimatyczne, geograficzne i fizyczne oraz z jego łatwą adaptacją.

  • Światowe Dziedzictwo
    • Konwencja
    • Znak światowego dziedzictwa
    • Lista Światowego Dziedzictwa
      • Afryka
      • Ameryka Łacińska
      • Azja i Oceania
      • Europa i Ameryka Północna
      • Kraje arabskie
    • Kryteria
    • Procedura wpisu
      • Plan zarządzania
    • Polskie obiekty
    • Dziedzictwo zagrożone
    • Swiatowe Dziedzictwo w Rękach Młodzieży
  • Dziedzictwo materialne
    • Akcje ratowania zabytków
    • Konwencje i rekomendacje
  • Dziedzictwo niematerialne
    • Konwencja
    • Zasady etyczne
    • Listy Dziedzictwa Niematerialnego
      • Afryka
      • Ameryka Łacińska
      • Azja i Oceania
      • Europa i Ameryka Północna
      • Kraje arabskie
      • Wpisy 2008
      • Wpisy 2009
      • Wpisy 2010
      • Wpisy 2011
      • Wpisy 2012
      • Wpisy 2013
      • Wpisy 2014
      • Wpisy 2015
      • Wpisy 2017
      • Wpisy 2016
      • Wpisy 2018
      • Wpisy 2019
      • Wpisy 2020
      • Wpisy 2021
      • Wpisy 2022
      • Lista elementów dziedzictwa wymagających pilnej ochrony
      • Lista reprezentatywna niematerialnego dziedzictwa ludzkości
      • Rejestr dobrych praktyk
      • Krajowa lista
© Polski Komitet ds. UNESCO wykonanie strony www magprojekt, CMS