Islandia

Park Narodowy Pingvellir (Kryt. III, VI / 2004)

Pingvellir (Thingvellir) Park Narodowy, utworzony w miejscu, w którym w roku 930 utworzony został Althing – obradujący na wolnym powietrzu Parlament, gromadzący reprezentantów całej Islandii. Parlament zbierał się w tym miejscu do 1798 r. Podczas dwutygodniowych obrad stanowił prawa – rozumiane jako umowa pomiędzy wolnymi ludźmi – oraz rozstrzygał spory. Dla mieszkańców Islandii Althing ma głębokie historyczne i symboliczne znaczenie. Posiadłość obejmuje Park Narodowy Pingvellir oraz pozostałości samego Althing: fragmenty ok. 50 kabin do głosowania zbudowanych z torfu i kamienia. Widoczne są ślady użytkowania tych terenów dla celów rolniczych w XVIII i XIX wieku, ale uważa się, że ziemie te kryją pozostałości historyczne z X wieku. Teren całego Parku Narodowego jest cennym świadectwem sposobów użytkowania tego terytorium na przestrzeni ponad 1000 lat.

Surtsey (Kryt. IX / 2008)

Wyspa wulkaniczna Surtsey oddalona około 32 km od południowych brzegów Islandii powstała w wyniku erupcji podwodnych wulkanów w latach 1963-1967. Będąca od chwili narodzin pod ścisłą ochroną, Surtsey stała się idealnym naturalnym laboratorium badawczym. Wolna od jakiejkolwiek ludzkiej ingerencji, dostarcza bezcennych informacji na temat procesów kolonizowania nowego terytorium przez rośliny i zwierzęta. Naukowcy badający Surtsey od 1964 roku zaobserwowali m.in. moment dotarcia na wyspę pierwszych nasion przyniesionych przez prądy morskie, pojawienie się bakterii, grzybów i pleśni, a następnie w 1965 pierwszych roślin naczyniowych, których pod koniec dekady było już 10 gatunków, a w roku 2004 – 60. Towarzyszyło im 75 gatunków mchów, 71 gatunków porostów i 24 gatunki grzybów. Odnotowano 89 gatunków ptaków, w tym 57 gniazdujących także w innych regionach Islandii. Rozciągająca się na powierzchni 141 ha wyspa jest obecnie schronieniem także dla 335 gatunków bezkręgowców.

Park Narodowy Vatnajökull – dynamika ognia i wody (Kryt. VIII / 2019)

Charakterystyczny wulkaniczny region rozciąga się na obszarze ponad 1 400 000 hektarów, stanowiącym prawie 14 procent powierzchni Islandii. Znajduje się tam dziesięć wulkanów centralnych, w tym osiem podlodowcowych. Dwa z nich to najbardziej aktywne wulkany na Islandii. Aktywność sejsmiczna przybiera wiele form w rozpadlinie u podnóża pokrywy lodowej Vatnajökull. Najbardziej spektakularna jest jökulhlaup (powódź glacjalna) – nagłe, gwałtowne wezbranie wód spowodowane naruszeniem krawędzi lodowca podczas erupcji. To powtarzające się zjawisko doprowadziło do powstania niezwykłych równin sandrowych, systemów rzecznych i szybko przekształcających się kanionów. Tereny wulkaniczne są siedliskami endemicznych gatunków fauny zamieszkującej wody podziemne, która przetrwała epokę lodowcową.