W Polsce rejestr elementów niematerialnego dziedzictwa kulturowego, tworzony według  zasad przyjętych w związku z Konwencją UNESCO powstaje od 2014 roku pod nazwą Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Krajowa lista jest spisem przejawów żywego dziedzictwa niematerialnego z terenu Polski i ma charakter wyłącznie informacyjny. Listę prowadzi Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa. Wnioski sprawdzone pod względem formalnym opiniuje Rada ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Przy rozpatrywaniu wniosków o wpis elementu dziedzictwa danej społeczności na Listę  krajową brane są pod uwagę następujące kryteria:

– zgodność z definicją niematerialnego dziedzictwa kulturowego Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego (art. 2 pkt 1 i 2 Konwencji).

– przekazywanie z pokolenia na pokolenie i stałe odtwarzanie przez wspólnoty i grupy, które uznają dany element dziedzictwa za część własnego dziedzictwa.

– opracowanie planu ochrony służącego zabezpieczeniu elementu i podtrzymaniu jego żywotności.

– zgłoszenie wniosku przy jak najszerszym możliwym udziale i zaangażowaniu zainteresowanej wspólnoty, grupy, a w niektórych przypadkach także jednostek, które tworzą, utrzymują i przekazują dany element dziedzictwa niematerialnego oraz za ich uprzednią świadomą zgodą.

Warunkiem wpisu jest spełnienie wszystkich wymienionych wyżej kryteriów.

Sprawy związane z Krajową listą prowadzi Zespół ds. dziedzictwa niematerialnego w Narodowym Instytucie Dziedzictwa i Koordynatorzy regionalni NID.

Krajowa lista jest publikowana na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Obecnie na Krajowej liście znajdują się następujące elementy dziedzictwa niematerialnego:

Rusznikarstwo artystyczne – wyroby według tradycyjnej szkoły cieszyńskiej

Szopkarstwo krakowskie

Pochód Lajkonika

Flisackie tradycje w Ulanowie

Procesja Bożego Ciała w Łowiczu

Język esperanto jako nośnik kultury esperanckiej

Umiejętność wytwarzania instrumentu i gry na kozie

Hafciarstwo kaszubskie szkoły żukowskiej

Sokolnictwo – żywa tradycja

Polskie tańce narodowe

Uroczystości ku czci św. Rocha z błogosławieństwem zwierząt

Tradycyjna technika ludwisarska Felczyńskich w Taciszowie

Przywołówki dyngusowe w Szymborzu

Gwara warmińska jako nośnik tradycji ustnych

Zabawkarstwo żywiecko-suskie

Bartnictwo

Perebory – nadbużańskie tradycje tkackie

Krakowska koronka klockowa

Tradycje kulturowe Biskupizny

Kolędowanie Dziadów Noworocznych na Żywiecczyźnie

„Turki” grodziskie

Tradycje wytwarzania koronki koniakowskiej

Tradycje weselne z Szamotuł i okolic

Tradycje dudziarskie w Wielkopolsce

Umiejętność wyplatania kosza „kabłącoka” w Lucimi

Wyścigi kumoterek

Umiejętność gry na dudach żywieckich i ich wytwarzanie

Boże Ciało z tradycją kwietnych dywanów w Spycimierzu

Gajdy – umiejętność wytwarzania instrumentu i praktyka gry

Barbórka górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku

Plecionkarstwo w Polsce

Tradycje kulturowe Bambrów Poznańskich