W Polsce rejestr elementów niematerialnego dziedzictwa kulturowego, tworzony według  zasad przyjętych w związku z Konwencją UNESCO powstaje od 2014 roku pod nazwą Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Krajowa lista jest spisem przejawów żywego dziedzictwa niematerialnego z terenu Polski i ma charakter wyłącznie informacyjny. Listę prowadzi Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa. Wnioski sprawdzone pod względem formalnym opiniuje Rada ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Przy rozpatrywaniu wniosków o wpis elementu dziedzictwa danej społeczności na Listę  krajową brane są pod uwagę następujące kryteria:

– zgodność z definicją niematerialnego dziedzictwa kulturowego Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego (art. 2 pkt 1 i 2 Konwencji).

– przekazywanie z pokolenia na pokolenie i stałe odtwarzanie przez wspólnoty i grupy, które uznają dany element dziedzictwa za część własnego dziedzictwa.

– opracowanie planu ochrony służącego zabezpieczeniu elementu i podtrzymaniu jego żywotności.

– zgłoszenie wniosku przy jak najszerszym możliwym udziale i zaangażowaniu zainteresowanej wspólnoty, grupy, a w niektórych przypadkach także jednostek, które tworzą, utrzymują i przekazują dany element dziedzictwa niematerialnego oraz za ich uprzednią świadomą zgodą.

Warunkiem wpisu jest spełnienie wszystkich wymienionych wyżej kryteriów.

Sprawy związane z Krajową listą prowadzi Zespół ds. dziedzictwa niematerialnego w Narodowym Instytucie Dziedzictwa i Koordynatorzy regionalni NID..

Krajowa lista jest publikowana na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Obecnie na Krajowej liście znajdują się następujące elementy dziedzictwa niematerialnego:

Rusznikarstwo artystyczne – wyroby według tradycyjnej szkoły cieszyńskiej

Szopkarstwo krakowskie

Pochód Lajkonika

Flisackie tradycje w Ulanowie

Procesja Bożego Ciała w Łowiczu

Język esperanto jako nośnik kultury esperanckiej

Umiejętność wytwarzania instrumentu i gry na kozie

Hafciarstwo kaszubskie szkoły żukowskiej

Sokolnictwo – żywa tradycja

Polskie tańce narodowe

Uroczystości ku czci św. Rocha z błogosławieństwem zwierząt

Tradycyjna technika ludwisarska Felczyńskich w Taciszowie

Przywołówki dyngusowe w Szymborzu

Gwara warmińska jako nośnik tradycji ustnych

Zabawkarstwo żywiecko-suskie

Bartnictwo

Perebory – nadbużańskie tradycje tkackie

Krakowska koronka klockowa

Tradycje kulturowe Biskupizny

Kolędowanie Dziadów Noworocznych na Żywiecczyźnie

„Turki” grodziskie

Tradycje wytwarzania koronki koniakowskiej

Tradycje weselne z Szamotuł i okolic

Tradycje dudziarskie w Wielkopolsce

Umiejętność wyplatania kosza „kabłącoka” w Lucimi

Wyścigi kumoterek

Umiejętność gry na dudach żywieckich i ich wytwarzanie

Boże Ciało z tradycją kwietnych dywanów w Spycimierzu

Gajdy – umiejętność wytwarzania instrumentu i praktyka gry

Barbórka górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku

Plecionkarstwo w Polsce

Tradycje kulturowe Bambrów Poznańskich

Kroszonkarstwo opolskie

Umiejętność ręcznego malowania wzoru opolskiego

Zwyczaj wodzenia niedźwiedzia na Śląsku Opolskim

Polonez – taniec polski

Kaszubska Gwiôzdka

Wycinankarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej

Krzyżoki w Borkach Małych

Babski comber na Śląsku Opolskim

Procesja Bożego Ciała z tradycją układania kwietnych dywanów w Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce

Pisanie pisanek techniką batikową na Śląsku Opolskim

Zwyczaj dunajowania w Łukowej i okolicach

Tradycyjne święcenie pokarmów w Dąbrowie Chotomowskiej

Wysiewanie serc i krzyży na polach w okolicach Strzelec Opolskich

Wypiek byśków i nowych latek Kurpiów Puszczy Zielonej

Carillonowa muzyka w Gdańsku

Chodzenie z kozą na Kujawach

Hafciarstwo z nadwiślańskiego Urzecza

Bziuki – wielkanocny zwyczaj dmuchania ogni w Koprzywnicy

Umiejętność wytwarzania czepców warmińskich

Tradycyjne szkutnictwo Pucka

Brodacze ze Sławatycz – zwyczaj pożegnania starego roku

Tradycje kulturowe Bukówca Górnego

Demoscena – kultura twórców dem

Bursztyniarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej

Snutka golińska – hafciarstwo południowej Wielkopolski

Hafciarstwo kurpiowskie z Puszczy Białej

Krzyżyki z palmy wielkanocnej – zwyczaj z terenów Opolszczyzny

Wielkanocne procesje konne na Górnym Śląsku

Barbórka górników węgla kamiennego w Wałbrzychu

Skubanie pierza na Śląsku Opolskim

Bacowanie

Tkanie rękawic furmańskich przez Czarnych Górali

Koszyk wikowy – tradycja wyplatania w gminie Ciężkowice

Wyplatanie z korzeni świerkowych w Beskidzie Śląskim

Tradycje Barbórkowe oraz kult Św. Kingi wśród górników solnych kopalni w Bochni i Wieliczce

Zwyczaje związane z kultem Św. Barbary oraz tradycje górników kruszcowych na ziemi tarnogórskiej

Tradycje kulturowe górniczych orkiestr dętych z Górnego Śląska

Bobowska koronka klockowa

Plecionkarstwo na Śląsku Opolskim

Zielarstwo i ziołolecznictwo na Śląsku Opolskim

Tradycje hafciarskie w Dobrzeniu Wielkim

Tradycja wykonywania, ubierania i noszenia żywieckiego stroju mieszczańskiego

Tradycje flisackie na Dunajcu w Pieninach

Tradycje rzeźbiarskie ośrodka w Kutnie

Hafciarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej

Garncarstwo w Medyni Głogowskiej, Medyni Łańcuckiej, Pogwizdowie i Zalesiu

Barabanienie wielkanocne w Iłży

Wyplatanie koron żniwnych w Gogolinie

Wawrzyńcowe hudy

Hafciarstwo kaszubskie

Cymbały - umiejętność budowania i praktyka gry w Polsce południowo-wschodniej

Tkactwo dwuosnowowe powiatu węgrowskiego

Tradycyjna hodowla i loty gołębi pocztowych