p r a K t Y K o w a N i e K U lt U r Y. s z K i c d o p r o b l e M U 73 często nie są nawet przez nich ujmowane jako korzystanie z Internetu: może być to romansowanie, wspominanie, odrabianie zadania domowego, pisanie bloga. Z tych praktyk sieć wyłania się za każdym razem odrobinę zmieniona; nie ma w odwodzie gotowej i odtwarzanej architektury sieci, jest tylko ta, która wyłania się w praktykach. Tworzenie połączeń, puszczanie treści w obieg, dzielenie się z innymi za pośrednictwem linków – wszystkie te praktyki są zwrócone w przyszłość i taki też charakter ma wytwarzana w nich kultura. Przyszłościowa optyka kultury akceleratywnej czy emergentnej nie jest wolna od pułapek. Jedna z nich leży w tym, że przyszłość funkcjonuje w kulturze w najrozmaitszych formach (od rytuału po szacowanie prawdopodobieństwa), ale zaskakująco często przybiera formy utopijne, takie jak szeroko rozpowszechnione dziś technodeterministyczne fantazje o totalnej zmianie społecznej dzięki technologii. W polach, tak różnych jak sztuka czy masowa konsumpcja, za wieloma praktykami stoi przekonanie o nieodłącznej wyższości tego, co nowe, nad tym, co stare oraz teleologiczna wizja zastąpienia jednego przez drugie. W przypadku badania kultury, w której nowe technologie stają się kluczowymi mediatorami, brak odpowiednio krytycznego dystansu wobec ideologii nowości i mesjanistycznego dyskursu nowych mediów może owocować przesadnie romantyczną wizją, celebrującą – niczym nieskrępowany potencjał technologii – w wyzwalaniu ludzi z dowolnych społecznych zdeterminowań czy ograniczeń. Wizja społecznego zbawienia przez technologię jest niewątpliwie częścią historii nowych mediów, a w społecznym imaginarium kolejne technologie zazwyczaj próbują delegitymizować poprzednie jako wsteczne i bierne. Dyskurs wokół telewizji konstruuje odbiorcę radiowego jako osobę z wcześniejszej epoki, a dyskurs wokół Internetu robi to samo z widzem telewizyjnym. Dlatego wyzwaniem jest stworzenie takiego opisu, który z jednej strony weźmie pod uwagę kulturowy fakt istnienia tego rodzaju utopijnego myślenia, ale z drugiej strony nie ulegnie mu15. Jest to najtrudniejsze zadanie, jakie staje zarówno 15 To, że użytkownicy wiążą z technologiami nadzieje, jak rodzice kupujący komputer-totem, żeby zwiększyć szanse dziecka w przyszłości, jest samo w sobie etnograficznie istotne.