references
128 O B E C N A
SYTUACJA PRAWNA W ZAKRESIE OCHRONY I ZARZĄDZANIA...
drodze jest tylko jeden niewielki obszar w rejonie stadionu Cracovii, dla którego został sporządzony plan. Nie jest możliwa ochrona widoku w obrębie tego niewielkiego planu, jeżeli widok praktycznie „przelatuje” nad obszarem objętym planem. Przepisy na to nie pozwalają. Nie da się chronić widoku, jeśli nie będzie on chroniony w ustawie. Kolejny problem to granice ingerencji w zabytki. Oto kilka przykładów z Krakowa – winda w Sukiennicach (il. 7), sztuczne ruiny pomnik neoromantyzmu w kamienicy przy Rynku Głównym nr 12 (il. 8), słynna już łazienka w Hotelu „Starym” w dawnym salonie z piękną polichromią (il. 9). Jakie są granice ingerencji w zabytki? Ustawa mówi o tym bardzo hasłowo: ochrona zabytków polega, między innymi, na trwałym zachowaniu zabytków, ich zagospodarowaniu i utrzymaniu, zapobieganiu zagrożeniom mogącym spowodować uszczerbek dla wartości zabytków, czy udaremnianiu niszczenia i niewłaściwego korzystania z zabytku4. Przepisy międzynarodowe mówią o tym dość niejednoznacznie. Karta Ateńska z 1931 r. aprobuje „rozsądne stosowanie wszelkich środków tworzonych przez nowoczesną technikę”, pod warunkiem, że nie zostanie naruszony wygląd i charakter budowli5. Karta Wenecka z 1964 r. dopuszcza „wszelkie, uznane za nieodzowne, prace uzupełniające, [które] mają wywodzić się z kompozycji architektonicznej i będą nosić znamię naszych czasów”6. Tymczasem prof. A. Tomaszewski mówił wprost – „Dawny, przywrócony lub nowy właściciel dobra kultury, musi mu nadać współczesną funkcję, nierzadko taką, która zapewni środki na jego utrzymanie
4 5
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r...., art. 4. Karta Ateńska, dokument przyjęty na konferencji poświęconej konserwacji
zabytków historii i dzieł sztuki w Atenach (21 – 30 października 1931 r.), zatwierdzony rezolucją Międzynarodowej Komisji Współpracy Intelektualnej i skierowany do rządów państw członkowskich Ligi Narodów na mocy zalecenia Zgromadzenia Ligi Narodów przyjętego w dniu 10 października 1932 r. Tłum. za: Vademecum konserwatora zabytków. Międzynarodowe normy ochrony dziedzictwa kultury, Biuletyn Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS, Warszawa 1996, s. 11-14.
6
Międzynarodowa Karta Konserwacji i Restauracji Zabytków i Miejsc
Zabytkowych przyjęta na II Międzynarodowym Kongresie Architektów i Techników Zabytków w Wenecji w 1964 r., tłum. tamże, s. 19-28.
