references
W D R O Ż E N I E P R AW O DAW S T WA U N E S C O D O P O LS K I E G O P O R Z Ą D K U . . .
185
Konwencja oraz Wytyczne operacyjne do realizacji Konwencji światowego dziedzictwa17 zobowiązują przy tym do wprowadzenia właściwego systemu zarządzania i ochrony dóbr światowego dziedzictwa tak, aby „zagwarantować, że ich wyjątkowa uniwersalna wartość, włączając stan integralności lub autentyczności z momentu wpisu, są utrzymane lub zostały wzbogacone w czasie. Regularny przegląd ogólnego stanu zachowania dóbr i w ten sposób ich wyjątkowej uniwersalnej wartości powinien być przeprowadzony w ramach procesów monitorowania wskazanych w Wytycznych” (pkt 96 Wytycznych operacyjnych). W szczególności pkt 97 Wytycznych wskazuje, że „w celu ich zachowania, wszystkie dobra wpisane na Listę muszą mieć zapewnioną odpowiednią długoterminową ustawową, wynikającą z przepisów, instytucjonalną lub tradycyjną ochronę i sposób zarządzania. Ochrona ta powinna uwzględniać odpowiednio wytyczone granice dobra”. Zarówno Konwencja, jak i Wytyczne operacyjne do realizacji Konwencji szczególną wagę przywiązują więc do odpowiednio wyznaczonych granic wpisanych obszarów. Zgodnie z pkt. 99 Wytycznych, określenie granic dobra jest bezwzględnym warunkiem stworzenia skutecznej ochrony nominowanych dóbr. Wyznaczone granice powinny zagwarantować pełne odzwierciedlenie wyjątkowej uniwersalnej wartości dobra oraz jego integralności i/lub autentyzmu. Przy tym granice zgłaszanego dobra mogą pokrywać się z jednym lub wieloma istniejącymi lub proponowanymi obszarami chronionymi, takimi jak parki narodowe lub rezerwaty przyrody czy biosfery albo objęte ochroną obszary historyczne (pkt 102 Wytycznych). Natomiast ustanowione już obszary chronione mogą mieć kilka sfer zarządzania (ochronnych), a tylko niektóre z nich mogą spełniać kryteria wpisu. Jeżeli wymaga
dziedzictwa światowego UNESCO, „Studia Europejskie” t. XVIII/2009, s. 281–290.
17
Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage
Convention, UNESCO 2013. Wytyczne operacyjne są ważnym źródłem obowiązków Państw Stron Konwencji związanych z jej wdrożeniem na poziomie krajowym. Cytaty na podstawie tłumaczenia na język polski pt. Wytyczne operacyjne do realizacji Konwencji światowego dziedzictwa, tłum.: K. Piotrowska i B. Szmygin, opublikowanego przez Polski Komitet Narodowy ICOMOS (http://www.icomos-poland.org/index.php/pl/dokumenty-doktrynalne).
