references
50 O B E C N A
SYTUACJA PRAWNA W ZAKRESIE OCHRONY I ZARZĄDZANIA...
obraz. Przede wszystkim zwodnicza jest analiza jakichkolwiek przykładów, gdyż zasób zabytków jest tak różnorodny, iż przy jego pomocy można zilustrować każdą właściwie tezę. Podobnie mylące byłoby opieranie ocen o dane finansowe, gdyż trudno oddzielić środki wydawane na ochronę zabytków od wszelkich funduszy wydawanych na modernizacje, remonty i inwestycje w obszarach i obiektach o wartościach historycznych. Fragmentaryczny obraz tworzą też statystyki – np. ilości decyzji wydawanych przez urzędy konserwatorskie, liczby etatów w służbach konserwatorskich czy zmian ilościowych w rejestrach, gdyż zwykle są to dane pozbawione odpowiedniego kontekstu. Dla dokonania całościowej oceny konieczne jest więc dokonanie swoistej syntezy, która całą dyscyplinę sprowadzi do kilku elementów. Elementów będących wskaźnikami (parametrami), które stan dyscypliny opiszą i pozwolą ja monitorować. Ochronę i konserwację zabytków postrzeganą jako dyscyplinę, można scharakteryzować przy pomocy trzech elementów. Pierwszym elementem jest przedmiot dyscypliny, czyli jak jest rozumiany zabytek/dziedzictwo? Drugim elementem jest cel działania, czyli jaki jest cel postępowania z zabytkiem/dziedzictwem? Trzecim elementem są metody osiągania założonego celu, czyli jakie są metody postępowania z zabytkiem/dziedzictwem? Te trzy zagadnienia – pozostające w ścisłej relacji – konstytuują ochronę i konserwację zabytków. Ich określenie warunkuje sposób rozwiązania większości innych problemów w obrębie dziedziny. Dlatego możemy uznać, iż te trzy elementy stanowią paradygmat dyscypliny. I dlatego też odpowiedzi udzielone na te pytania (i ich spójność) pozwalają ocenić sytuację w ochronie zabytków.
Jakie jest współczesne rozumienie zabytku/dziedzictwa?
Pierwszą kwestią jest określenie przedmiotu działania, czyli udzielenie odpowiedzi na pytanie o współczesne rozumienie zabytku i dziedzictwa. To pytanie jest ważne, gdyż pozwala zdefiniować cechy (wartości), które konstytuują zabytek. Jest to więc podstawa do określenia ilości zabytków oraz elementów (wartości), które w zabytkach należy chronić. Tak więc jest to zagadnienie o fundamentalnym znaczeniu.
