references
32
OBECNA SYTUACJA PRAWNA W ZAKRESIE OCHRONY I ZARZĄDZANIA...
krajowej, regionalnej i miejscowej. Realizacja tego postulatu wymaga ściślejszego zespolenia aktów normatywnych z zakresu planowania przestrzennego z legislacją dotyczącą ochrony dóbr kultury. Te i kilka innych problemów uwypukliła w swym studium pani dr Katarzyna Zalasińska1. Ze swej strony pozwolę sobie to uzupełnić pewnymi spostrzeżeniami, jakie mogę sformułować z tytułu przewodnictwa światowej konferencji ekspertów z 47 krajów i 16 organizacji międzynarodowych, która odbyła się w Warszawie w dniach 9-18 lutego 1976 roku. Zwrócę uwagę przede wszystkim na te elementy, które, jak się wydaje, mogą być przydatne w pracach nad nowymi regulacjami prawnymi w Polsce. Rozpocznę od definicji, które tylko częściowo uwzględnione zostały w słowniczku dołączonym do Zalecenia z 2011 roku. Poza definicją zespołu zabytkowego lub tradycyjnego, w zasadach ogólnych Rekomendacji warszawskiej podkreślono, że „każdy zespół zabytkowy lub tradycyjny i jego otoczenie powinny być traktowane w ich charakterze globalnym, jako spójna całość, której równowaga i specyficzny charakter zależą od syntezy elementów składowych, obejmujących zarówno działalność ludzką, jak i budowle, strukturę przestrzenną i strefy otaczające. Zatem wartościowe elementy, w tym nawet najbardziej skromne działanie ludzkie mają w stosunku do zespołu znaczenie, które należy respektować”. Tak więc już w tej Rekomendacji ujęto w bardzo poważny sposób problematykę społeczną. Ale również i w definicjach zastanawiano się nad tym, jak należy rozumieć słowo „środowisko”. Otóż przez „środowisko zespołów zabytkowych lub tradycyjnych rozumie się otoczenie naturalne lub otaczającą zabudowę, które zapewniają statyczną lub dynamiczną percepcję tych zespołów, które są bezpośrednio z nimi związane przestrzennie bądź poprzez związki społeczne, gospodarcze lub kulturalne”. Przez ochronę zaś rozumie się „identyfikację, zabezpieczenie, konserwację, restaurację i rehabilitację, utrzymanie i rewitalizację zespołów zabytkowych lub tradycyjnych w ich otoczeniach”2.
1
Zob. Aneks 1 w niniejszej publikacji, Zalecenia dotyczące wdrożenia prawo-
dawstwa UNESCO do polskiego porządku prawnego, s. 219-306.
2
Tłum. za: W. Sieroszewski, Ochrona dóbr kultury w ustawodawstwie
