references
HISTORYCZNY KRAJOBRAZ MIEJSKI
321
W przygotowanym pod moim kierunkiem na Kongres Kultury Polskiej w roku 2009 dokumencie: „Raport o systemie ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce po roku 1989” podkreślono w konkluzji, iż: „Dotychczasowe narzędzia prawne i finansowe przystosowane do „obsługi” systemu statycznego realizowanego w warunkach centralnego sterowania i ekonomii nakazowo-rozdzielczej tworzyły system ochrony zabytków. D z i s i a j s t a j e m y prz ed pi l ną kon iecznością st worz en ia w Polsce systemu efek t y w nego za rz ądza nia dziedzict wem, k tór y byłby przekonując y d la społeczności lok a l nych– w ra z z wła ściciela mi i u ż y t kow ni k a mi z aby t ków sta now ią one podstawowe o g n i w a o p i e k i n a d d z i e d z i c t w e m ”. Ta zasadnicza różnica i trudność wynika z faktu, iż o ile zabytek należy do przeszłości, o tyle dziedzictwo służy celom współczesnym. Skoro istniejący system jest niewydolny zarówno w aspekcie prawnym, organizacyjnym, jak i finansowym to uspołecznienie procesu ochrony dziedzictwa staje się dzisiaj wyzwaniem chwili. Kapitał społeczny winien stać się przy tym szansą zarówno dla ochrony dziedzictwa kulturowego, jak i wykorzystania go jako zasobu prorozwojowego. Dotyczy to zarówno dziedzictwa materialnego, jak i niematerialnego, którego znaczenie szybko rośnie. Dlatego do najważniejszych i najpilniejszych zadań, jakie stają dziś przed władzą państwową odpowiedzialną za ochronę i opiekę nad zabytkami w Polsce, zaliczyć trzeba nie tylko: 1. przygotowanie skutecznego systemu prawno-finansowego ochrony zabytków 2. przygotowanie narodowego programu ochrony dziedzictwa kulturowego, który powinien stać się jednym z filarów polityki kulturalnej państwa, ale i: • podjęcie prac nad kompleksowym systemem edukacji na rzecz dziedzictwa, pojmowanej przede wszystkim jako wychowanie w poszanowaniu tradycji i wartości jej świadectw, oraz naukę o skutecznym zarządzaniu zasobami dziedzictwa. • wspieranie przez państwo aktywnej partycypacji społeczeństwa obywatelskiego w procesie ochrony zabytków i opieki nad nimi, a zwłaszcza właściwe wykorzystanie potencjału organizacji pozarządowych.
Purchla [Red.]. Warszawa 2009.
