references
270 A N E K S
1
ochrony zabytków. Na tym tle może powstawać wątpliwość, czy specyfika tych zabytków nie wymaga oddzielnego podejścia. W szczególności podwodne stanowiska archeologiczne nie mają obecnie jasno określonego statusu prawnego i sposobu ich ochrony. Rozważyć należy również, czy obowiązujące przepisy stanowią efektywny system kontroli i dozoru podwodnych obiektów69. Dyskusją należałoby poddać również objąć kwestie związane z określeniem kwestii własności wraków tych obiektów. Konwencja określa w istocie status obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego jako wyłączonych z obrotu (wynika to art. 2 ust. 7 oraz art. 17 Konwencji, a także z drugiej zasady załączonego do niej Aneksu). W związku z tym, jak wskazuje W. Kowalski, wejście w życie tych przepisów Konwencji oznaczać będzie „zasadniczą zmianę w dotychczasowym statusie prawnym takich zabytków w Polsce, gdyż obecnie obiekty te mogą być w pewnych warunkach sprzedane. W przypadku przystąpienia Polski do Konwencji konieczne będzie wprowadzenie statusu res extra commercium dla wspomnianych zabytków podwodnego dziedzictwa kulturowego, co wprowadzi dla nich szczególną, mocną ochronę prawną, którą nie będą cieszyć się inne rodzaje zabytków z wyjątkiem (…) jednej z kategorii archiwaliów”70. Obecnie § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 grudnia 2004 r. w sprawie określenia sposobu postępowania z mieniem wydobytym z morza (Dz. U. 2004, nr 271, poz. 2689), stanowi, że jeżeli w ocenie dyrektora urzędu morskiego dokonującego tej sprzedaży mienie to może stanowić zabytek, przed przystąpieniem do niej zawiadamia on jedynie wojewódzkiego konserwatora zabytków71. *** Należy również zauważyć, że obowiązek wdrożenia Konwencji (2001) w związku z obecnym procesem ratyfikacji stanowi kolejny argument przemawiający za zmianą przepisów wywozowych. Zgodnie z Konwencją
69
70
71
K. Zeidler, M. Głuchowska, Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych. Wyzwania XXI wieku, Dariusz Bugajski (red.) Gdynia 2008, s. 128. W. Kowalski, K. Zalasińska, Prawo ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce – próba oceny i wnioski, [w:] System ochrony zabytków w Polsce – analiza, diagnoza, propozycje, Warszawa-Lublin 2011, s. 26. Rozważenia wymaga również kwestia czy zastosowanie ma art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Por. K. Zeidler, M. Trzciński, Wykład prawa dla archeologów, Warszawa 2009, s. 91-93.
