references
D Z I E D Z I C T W O K U LT U R O W E A K A P I TA Ł S P O Ł E C Z N Y
21
Jacek Purchla Dziedzictwo kulturowe a kapitał społeczny
D
ziedzictwo kulturowe to pojęcie, które w ostatnim czasie robi symptomatyczną karierę. Trzeba przy tym koniecznie zazna-
czyć, że o ile zabytek należy do przeszłości to dziedzictwo służy współczesnym celom. Dziedzictwo to przy tym nie tylko materialne dobra kultury, lecz także nasza pamięć i tożsamość. W tym tkwi również rosnące znaczenie dziedzictwa kulturowego. Bo dziedzictwo należy do nas wszystkich, a dostęp do dziedzictwa to jedno z podstawowych praw człowieka. Z tego faktu wynika też kluczowa rola kapitału społecznego nie tylko w dynamicznym procesie nieustającego kreowania i reinterpretacji dziedzictwa, ale i dla jego skutecznej ochrony. Dziedzictwo kulturowe stanowi dziś przy tym nie tylko przedmiot ochrony, ale i potencjał, który winien zostać wykorzystany dla przyszłego rozwoju. Tylko bowiem umiejętne i harmonijne włączenie dziedzictwa do wielkiej zmiany cywilizacyjnej, jakiej jesteśmy świadkami, daje gwarancję jego skutecznej ochrony. Jeszcze niedawno – zwłaszcza w polskiej rzeczywistości politycznej – kanon naszego narodowego dziedzictwa wydawał się niewzruszony, zaś jego ochrona była przede wszystkim obowiązkiem zamkniętej korporacji specjalistów – konserwatorów zabytków. Na ile transformacja, jaką dziś przeżywamy zmieniła więc nasz stosunek do dziedzictwa i jego miejsce wśród priorytetów naszego życia społecznego?