references
R O L A S A M O R Z Ą D U W KS Z TA ŁT O WA N I U K R A J O B R A Z U . . .
17 1
– działalność inwestycyjna musi nieść ze sobą misję budowania przykładów do naśladowania”52. Tymczasem samorządy, na których jako na bezpośrednich gestorach przestrzeni obowiązek ten ciąży ze szczególną mocą, z reguły chętnie uchylają się od pełnienia funkcji wzorca postępowania. W związku z czym zrozumiałym jest, iż obywatele, pozbawieni pozytywnego przykładu płynącego wprost od organów administracji, nie znajdują motywacji, aby w swych działaniach wykazywać się większym zaangażowaniem i dbałością o wygląd przestrzeni publicznej, niż czynią to władze lokalne czy też państwowe, z natury rzeczy i mocą prawa do roli tej powołane. Sprzedaż i przeznaczanie pod zabudowę każdej, nawet obiektywnie nie nadającej się do tego, komunalnej działki, ekspozycja reklam i banerów w sposób niezgodny z przepisami, niewłaściwa pielęgnacja zieleni, zaniedbania w opiece nad zabytkami, fi nansowanie dyskusyjnych pod względem estetycznym inwestycji – to tylko niektóre ze znacznie szerszej listy grzechów, które nie powinny mieć miejsca w przypadku działań samorządowych. Władze samorządowe, zamiast stanowić godny naśladowania wzorzec, często się od tego uchylają, uzasadniając swe działania złą sytuacją ekonomiczną, obowiązującymi przepisami (w tym Prawem Zamówień Publicznych), wysokimi kosztami opracowań planistycznych. Wreszcie, nawet niczym się nie tłumacząc, po prostu prowadzą działania wywierające negatywny wpływ na krajobraz, bo tak jest w krótkoterminowej perspektywie wygodniej. Tymczasem to przecież samorządy dysponują najczęściej większymi środkami fi nansowymi niż obywatele i zatrudniają wykwalifikowanych specjalistów. Często nie przykładają jednak po prostu należytej wagi do tego, by swoje realizacje prowadzić w sposób stanowiący pozytywną inspirację dla mieszkańców53. Wyłaniani są najtańsi, a nie najlepsi wykonawcy, podobnie jest ze stosowanymi materiałami i technikami. Szczególny przypadek stanowią prowadzone w sztywnych gorsetach terminów i pod dyktando wymogów wydatkowania środków
PPA, op. cit., s. 11. W ostatnich latach od tej zasady zaczęły się pojawiać wyjątki. Zob. Śmiechowski D., opracowanie zawierające analizę architektury domów kultury w Polsce. http://www.platformakultury.pl/fi les/domkultury/tiny_mc_mages/ tekst_DSmiechowski_1.pdf
52 53
