references
O C H R O N A D Z I E D Z I C T WA K U LT U R O W E G O A S P O Ł E C Z E Ń S T W O. . .
1 1 3
nadal nie jest wystarczająca10. Warto jednak zauważyć, że chociażby Internet pozwala na rozwój partycypacji, ułatwiając udział społeczeństwa w procesach decyzyjnych administracji. Przykładem może być budżet partycypacyjny, który opiera się m.in. na głosowaniu internetowym, umożliwiającym mieszkańcom łatwy udział w procesie decydowania o ich najbliższej okolicy. Innym przykładem są tzw. warsztaty charrette, które w odróżnieniu od najczęściej spotykanych form konsultacji społecznej, polegających na opiniowaniu gotowej, z góry narzuconej wizji, mają za zadanie wypracować konsensus na podstawie głosów różnych interesariuszy na etapie projektowania11.
Pawłowska K., Udział społeczeństwa w ochronie i kształtowaniu krajobrazu, „Samorząd Terytorialny” nr 12/2014, s. 23. 11 Działanie tej metody partycypacyjnej przedstawia N. Laurisz: „Pierwszą fazą jest dobór grupy uczestników w taki sposób, aby w jej skład wchodziły osoby z różnych środowisk społecznych. Ważne jest, aby możliwe stało się uzyskanie różnych opinii i skonfrontowanie ze sobą odmiennych wizji dotyczących zmian w przestrzeni publicznej. Istotnym elementem warsztatów jest włączenie specjalistów z zakresu architektury i urbanistyki, specjalistów od zarządzania nieruchomościami, urzędników, prawników, fi nansistów, konserwatorów zabytków, jak również potencjalnych inwestorów i reprezentantów społeczności lokalnych (społeczników, organizacji pozarządowych, mieszkańców). Liczebność takiej grupy warsztatowej może wahać się od 50 do 100 osób. Warsztaty musi prowadzić doświadczony moderator, który będzie w stanie zintegrować wizję o wysokim poziomie ogólności z branżową wiedzą i zdolnością przekształcania wizji w konkretne rozwiązania. Warsztaty obejmują kilka faz: faza pierwsza to przygotowanie warsztatów, faza druga to warsztaty właściwe, faza trzecia to przygotowanie koncepcji zmiany w przestrzeni publicznej, a faza czwarta to przedstawienie koncepcji i dyskusja na ich temat. Najważniejszą fazą są warsztaty właściwe, bowiem to na tym etapie tworzy się wizje projektowe, które następnie zostaną przekształcone w konkretne propozycje rozwiązań urbanistycznych. Podczas warsztatów dochodzi do spotkania różnych wizji rozwoju i/lub zmiany konkretnej przestrzeni publicznej. W ten sposób charrette staje się „polem konfrontacji” między stronami zarówno na płaszczyźnie konkretnych propozycji (na tym etapie spotykają się ze sobą wizje różnych środowisk, a nawet pojedynczych osób), jak również na płaszczyźnie wykonalności tych rozwiązań – na tym etapie dochodzi z reguły do konfrontacji wizji z możliwościami wprowadzenia w życie konkretnych rozwiązań: technicznymi (stroną z reguły są architekci/urbaniści), fi nansowymi (potencjalni inwestorzy) oraz proceduralnymi (urzędnicy). Warsztaty charrette dają możliwość wspólnej pracy środowiskom, które z reguły nie spotykają się ze sobą. W ten sposób możliwe staje się niwelowanie różnic w postrzeganiu zarówno przestrzeni publicznej, jak i decyzji, które ją kształtują. Dlatego tak ważne jest wspólne wypracowywanie rozwiązań przez wszystkich uczestników warsztatów. Warsztaty kończą się przygotowaniem kilku koncepcji i późniejszym głosowaniem na konkretne propozycje. Efektem
10
