references
1 56 W P Ł Y W
OTOCZENIA NA ROZWÓJ INDYWIDUALNY I SPOŁECZNY
nasze miasta i wsie piękniejszymi”1. W Polsce obraz ocen społecznych jest bardziej złożony. Wprawdzie 89% badanych uznało dziedzictwo kulturowe za ważną sprawę, ale tylko 23% respondentów krytycznie oceniło obraz naszego kraju. Szczególne znaczenie dorobek kulturowy odgrywa w budowaniu tożsamości przestrzeni. Jej defi niowanie jako pojęcia ma długą historię i jak często ma to miejsce w naukach społecznych, nie znalazło powszechnie akceptowanej defi nicji. Myśliciele, od Parmenidesa i Platona, Tomasza z Akwinu i Locke do Schopenhauera i Wittgensteina, w różny sposób defi niowali to pojęcie2. Współcześni badacze podkreślają znaczenie tożsamości i społecznego znaczenia identyfi kacji. Aleksander Wallis stwierdził przed czterdziestu laty: „Identyfi kacja grup i zbiorowości ludzkich z uformowanymi w określony sposób przestrzeniami jest podstawą trwałości struktur zarówno na szczeblu społeczności wioskowej, miasta, jak i narodu”3. Tożsamość przestrzeni jest efektem działania różnych czynników, nie tylko zabytków i materialnego dorobku4. Kreują ją tradycja, specjalne miejsca w historii narodu, państwa lub nauki. Dolina Krzemowa jest słynna jako kolebka informatyki, a Toruń kojarzy nam się z astronomią. Przestrzeń identyfi kuje również prestiż. Chwalimy się, że studiowaliśmy w Cambridge i graliśmy w golfa w St. Andrews. W Warszawie takim obiektem jest Biblioteka Uniwersytecka, którą głowy państw wybierały jako miejsce konferencji, a papież Jan Paweł II na spotykanie z warszawiakami. Przy różnorodności czynników budujących jakość przestrzeni, rola przestrzeni kulturowo-przyrodniczej jest szczególnie ważna. Jakość, unikalność i rozpoznawalność miejsca czynią przestrzeń „naszą”, dzięki dobrym skojarzeniom i relacjom, które zawdzięczamy
Zamoyski M., (2014). Zarządzanie dziedzictwem kulturowym w mieście światowego dziedzictwa UNESCO, [w:] Dlaczego i jak chronić dziedzictwo kulturowe, wyd. Polski Komitet do spraw UNESCO, Warszawa 2014, s. 145. 2 The Encyclopedia of Philosophy, (1972). Collie Macmillan Publishers, London. Vol.3, s. 121–125. 3 Wallis A., (1977). Miasto i Przestrzeń, PWN Warszawa. 4 Więcej informacji patrz: Kowalewski A., (2013). Tożsamość miasta i prawo gospodarki przestrzennej. „Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej” nr 29, Tożsamość miasta w dobie globalizacji, s. 57–70.
1
