references
TO CO WAŻNE DLA PRZECIWDZIAŁANIA DESTRUKCJI KRAJOBRAZU
95
będzie możliwe bez zasadniczej zmiany w sposobie organizacji procesu formułowania prawa dotyczącego zarządzania przestrzenią. Konieczne jest usunięcie niekorzystnych zjawisk, które występują w tym procesie, a które polegają na fragmentaryczności oraz niespójności podejmowanych działań: braku podejścia całościowego; zmonopolizowaniu projektów regulacji przez aparat biurokratyczny z ignorowaniem opinii środowisk społecznych; pozorowaniu otwartej debaty społecznej i deformacji jej wyników; dominacji ekspertyzy prawnej nad merytoryczną; uleganiu naciskom lobby deweloperskiego. Działania na rzecz gospodarowania krajobrazem powinny mieć odpowiednie oparcie w systemie fiskalnym i finansowym, który służyłby ustanowieniu subwencji krajobrazowych. Należy przytoczyć tu słowa ekonomisty i urbanisty, prof. Tadeusza Markowskiego, który w przytoczonym wcześniej wywiadzie stwierdził: „… jeśli ktoś dysponuje pewnym zasobem o znaczeniu wspólnym, to władze powinny interweniować, rekompensować ograniczenia, które wynikają z ochrony interesu wspólnego, np. dawać większe ulgi w podatku”. Istnieje uzasadniona obawa, że usunięcie wymienionych zjawisk, utrudniających sformułowanie prawa niezbędnego dla ochrony i kształtowania nowych wartości krajobrazu, w postaci całościowej i pełnej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, nie jest realne w najbliższej przyszłości. Dlatego trzeba uznać, że procesy obserwowanej już degradacji krajobrazu będą kontynuowane. Pozostaje jedynie nadzieja, że, być może, kiedyś ta sytuacja ulegnie poprawie. To jednak bardzo niewiele. Konieczna jest więc powszechna edukacja społeczeństwa w trosce o jakość przyszłych krajobrazów Polski.