references
KRAJOBRAZ JAKO PRZESTRZEŃ INTEGRUJĄCA RÓŻNE PODEJŚCIA...
3 1
powiązań między nimi i rodzaju dominujących procesów; (d) podlega ewolucji, czyli ma swoją historię6. Co więcej, dalsza analiza przytoczonej wyżej defi nicji wraz z dotychczasowymi osiągnięciami teoretyczno-metodycznymi nauk o krajobrazie prowadzi do wniosku, że każdy realny krajobraz należy traktować jako częściowo niezależne trzy hierarchie przestrzenne, tj.: abiotyczną, biotyczną i antropogeniczną. Taki układ może być jednocześnie analizowany jako (Rys. 1): • zestaw obiektów fizycznych, ich agregacji, konfiguracji i podsystemów (abiotycznych, biotycznych, antropogenicznych); • system powiązanych ze sobą procesów (ekologicznych, eolicznych, geomorfologicznych, hydrologicznych, biogeochemicznych, ekonomicznych, społecznych i innych) integrujących obiekty fizyczne; • zbiór bodźców, oddziaływujących na różne zmysły użytkownika (wzrok, słuch, węch), w tym szczególnie zestaw widoków i panoram o określonych wartościach estetycznych; • zbiór wartości (potencjałów) przyrodniczych, społecznych, ekonomicznych, materialnych, duchowych, historycznych i innych, które najczęściej mają znaczenie względne; • system świadczący rzeczywiste i potencjalne usługi dla różnych grup użytkowników7. Należy zauważyć, że jedynie dwie pierwsze kategorie mają charakter obiektywny, istniejący niezależnie od woli, poglądów i nastawienia odbiorcy (użytkownika). Dlatego też powinny być one podstawą delimitacji, typologii i ujęcia regionalnego jednostek przestrzennych (krajobrazów). Natomiast trzy pozostałe kategorie mają charakter względny, zależny od możliwości percepcji, potrzeb, kontekstu kulturowego, warunków ekonomicznych i preferencji użytkownika. Można i należy je wykorzystać przy charakterystyce wcześniej wyróżnionych jednostek, a także w trakcie ich waloryzacji.
6 7
Op. cit. Tamże.
